تحقیق در مورد جهت یابی در روز و شب

آشنایی با انواع جهت یابی در(روز و شب)

یک فرد چه در مسافرت و چه در مکان هایی که تا کنون قفدم نگذاشتهو با آن چندان آشنایی ندارد هرگز گم نخواهد شد و بسادگی سمت و جهت صحیح را تشخیص داده خود را به مقصد می رساند اما یک رزمنده که اغلب در مناطقی مشغول مبارزه است که شاید هرگز آنجا را ندیده باشد باید به مراتب بهتر از یک فرد عادی بتواند مسیر حرکت را شناخته خود را به هدف برساند چون امکان دارد کوچکترین اشتباه غیر قابل جبران باشد.

ممکن است یک واحد عملیاتی نیروی رزمنده خوبی باشد و در مصاف با دشمن او را از بین برده و منهدم نماید ولی در موقع پیشروی یا برگشت بطرف نیروهای خود نتواند در جهت صحیح حرکت کند که در این صورت بدست دشمن گرفتار شده یا در بیابانها سر گردان خواهد شد . بنابر این در اینجا به چند روش از روشهای جهت یابی اشاره می شود که امید وارم در جهت سر کوبی دشمنان اسلام راهگشای رزمندگان اسلام باشد.( انشاء الله)

تعریف جهت یابی:جهت یابی به دانشی گفته می شود که شخص با آگاهی از آن قادر باشد تقریبا در هر شرایطی موقعیت جهت ها را در طبیعت نسبت به خود مشخص نماید.

تعریف جهت:جهت امتدادی است ثابت در طبیعت که مو قعیت آن در اثر تغییر وضعیت ناظرتغییر نمیکند مانند :جهت شمال - جهت جنوب- جهت شرق – جهت غرب.

تعریف سمت :سمت امتدادی است که نسبت به ناظر ثابت و نسبت به محیط او متغیر می باشد . مانند :سمت چپ- سمت راست – سمت جلو – سمت عقب.

فرق بین سمت و جهت :جهت ها همیشه ثابت هستند ولی سمت تغییر می کند.

جهت ها:

چهار جهت اصلی عبارتند از : شمال و جنوب = مشرق و مغرب.

چهار جهت فرعی عبارتند از : شمال شرقی و جنوب شرقی= شمال غربی و جنوب غربی .

ودر ادامه چند روش جهت یابی ذکر می شود البته لازم به یاد آوری است که جهاتی که با این روش ها بدست می آید تقریبی است.

جهت یابی در روز:

روشهای جهت یابی درروز عبارتند از :

1- بوسیله ی ساعت و خو رشید.

2- بوسیله ی چوب وآفتاب(سایه).

3- بوسیله ی مقاطع در ختان و.....

1-بوسیله ی ساعت و خورشید:

الف - در نیمکره شمال:

عقربه ی ساعت شمار را طوری به طرف خورشید بگیرید که سایه آن درست در زیر عقربه قرار گیرد در این حال زاویه بین عقربه ساعت شمار و ساعت 12 را در نظر گرفته نیمساز آن را نظری رسم کنید. جهت نیمساز به طرف جنوب و سمت دیگر آن به طرف شمال می باشد.

ب- درنیمکره جنوبی:

عدد 12 ساعت را به طرف خور شید بگیرید و نیمساز زاویه بین ساعت 12و عقربه ساعت شمار را نظری رسم کنید جهت نیمساز به طرف شمال خواهد بود.

تذکر:در صورتی که ساعت شما عقربه ای نباشد می توانید شکل یک ساعت عقربه ای را را روی کاغذ بکشید و عقربه ساعت شمار آن را روی زمانی که در آن هستید قرار دهید و به صورتی که گفته شد عمل کنید.

2-بوسیله ی چوب و آفتاب (سایه):

چوبی را که در ازای آن حدود یک متر یا کمتر باشد انتخاب نموده (سمبه )بطور عمودی در زمین فرو کنید . سایه سر چوب را با یک تکه سنگ یا چیز دیگری علامت گذاری کنید پس از حدود یک ربع دوباره سایه سر چوب را که تغییر کرده است علامت گذاری کنید سپس به وسیله ی خطی این دو نقطه را در روی زمین وصل نموده امتداد دهید. در این حال مشاهده می کنید که جهت حرکت سایه از مغرب به طرف مشرق است. اگر از هر نقطه این خط خطی بر آن عمود کنید امتداد شمال و جنو ب مانند زیر بدست می آید.

3- بوسیله ی مقطع درختان :

اگر مقطع در ختان بریده شده ای را ببینید تعدادی دایره های متحد المرکز مشاهده خوا هید کرد که هر یک از آ نجا نشانه ی یک عمر درخت می باشد که بطور دایم آفتاب به تنه آن تابیده است.

دایره های نشان دهنده عمر درخت در یک سمت به هم نزدیک ودر سمت دیگر دور خواهد بود . سمتی که دایره ها از هم دور هستند سمت جنوب ( به علت تابش باد آب و رشد بیشتر آن )وسمتی که دایره ها به هم نزدیکترند سمت شمال می باشد.لازم به ذکر است که در نیمکره جنوبیکره زمین سمتها عکس این مطلب خواهد بود.

علاوه بر موارد یاد شده مکان ها و چیز هایی هستند که با استفاده از آنها در موارد ضروری می توان جهت را پیدا کرد مانند:محراب مسجد- دستشویی مسلمانان - لانه مورچه- برفهای طرفین کوه و نمناکی کوه و تپه - خزه تنه درختان -علفهای زیر درخت- جهت وزش بادو.....

جهت یابی در شب:

در شب بهترین وسیله برای جهت یابی استفاده از وجود ماه و ستارگان است که در اینجا به ذکر چند نمونه از آن می پردازیم:

1-بوسیله ی ستارگان هفت برادران (دب اکبر):

بلای قطب شمال (در فضا )ستاره ثابتی است به نام ستاره قطب که اگر رو به آن بایستید رو به شمال خواهید بود . برای پیدا کردن این ستاره می توان از ستارگان دب اکبر و ذات الکرسی استفاده نمود.

ستارگان دب اکبر هفت ستاره اند که به شکل ملاقه قرار گرفته اند . اگر دو ستاره آخر یعنی لبه ملاقه را در نظر بگیرید و به وسیله یک خط فرضی آنها را به هم وصل نموده پنج برابر ادامه دهید این خط به ستاره قطب شمال میرسد .

به وسیله ستارگان ذات الکرسی نیز می توان ستاره قطب را پیدا نمود.این ستارگان به صورت WوMبوده که راس زاویه وسطی آن به طرف ستاره قطب شمال می باشد. این دو گروه ستارگان (دب اکبر – ذات الکرسی)تقریبا مقابل یکدیگر نسبت به ستاره قطب شمال قرار دارند که اگر احتمالا شبی یکی از آنها معلوم نبود دیگری حتما دیده می شود.

2- بوسیله ستارگان خوشه پروین:

دسته ای ستاره حدود(10الی 15)در یک جا مجتمع هستند به شکل خو شه انگور که به آن خوشه پروین می گویند. این ستارگان مانند خورشید از شرق به طرف غرب در حال حرکتند ولی در همه وقت دم آن به طرف مشرق می باشد.

3-بوسیله ستارگان باد بادکی:

حدود هفت یا هشت ستاره در آسمان وجود دارد که به شکل باد بادک یا علامت سئوال استاین ستارگان نیز از شرق به طرف غرب حرکت می کنند که درهر حال دنباله باد بادکی آن به طرف جنوب است.

4-بوسیله هلال ماه:

بدین ترتیب که همیشه هلال ماهدرنیمه اول ماه تحدیش (برجستگی)به سمت غرب و در نیمه دوم به سمت شرق می باشد.

1. برج اول= حمل: به معنی بره است و یک چهارم از ستاره های خوشه پروین در آن برج هستند.

2. برج دوم= ثور:به معنی گاو است به ثور گاو فلک هم می گویندو سه چهارم از ستاره های خوشه ی پروین دراین برج است.

3. برج سوم= جوزا :به صورت دو پیکر (دو قلو )هستند که با کمر بندی به هم متصل هستند.

4. برج چهارم= سرطان : به معنی خرچنگ است که از 13ستاره تشکیل شده است 9 ستاره در داخل و 4ستاره در خارج قرار گرفته اند و آن را به شکل تاج هم تصور کرده اند.

5. برج پنجم= اسد:به معنی شیر است و مطابق مرداد ماه شمسی است.

6. برج ششم= سنبله : به معنی خوشه یگندم است و ستاره ی درخشان و بزرگ spicaکه از ستارگان مشخص آسمان جنوب است در این برج قرار دارد غربی ها به جای سنبله عذ را به کار می برند.

7. برج هفتم = میزان: به معنی ترازو است برج میزان خانه ی زهره است و به ه9مین دلیل به سیاره(زهره) را ترازوی فلک گویند.

8. برج هشتم= عقرب: به معنای کژدم است و ماه در حالتی ممکن است در این برج قرار گیرد.

9. برج نهم= قوس: به معنی کمان است و این برج به شکل کمان و یک تیر انداز است.

10. برج دهم= جدی : به معنب بزغاله است و این برج خانه ی زحل است و سیاره ی زحل هم در نظر مردمان قدیمنحس اکبر (بد بختی بزرگ) است.

11. برج یازدهم= دلو:به معنب مشکی است که در آن برای بیرون آوردن آب از چاه می کردند و از جنس چرم بوده است.

12. برج دوازدهم = حوت :به معنی ماهی است و این برج به مانند دو ماهی به نظر می رسد.

پیش از اسلام جنگ کردن در چهار ماه حرام بوده استکه عبارتند از محرم . رجب . ذیقده و ذی حجه و اسلام نیز این قانون را مضاء کرد. بدین سبب بعد از این چهار ماه لقب حرام می آید.

برای فرا گر فتن ماههای قمری سعی کنید دو بیت زیر را حفظ کنید.

ز محرم که گذشتی بودت ماه صفر دو ربیع و دو جمادی زپی یکدیگر

رجب است از پی شعبان و رمضان و شوال آنگاه به ذیقده و ذیحجه بکن نیک نظر

بسیاری از دانش آموزان دوست دارند که اطلاعاتی در مورد نجوم داشته باشند و بدانند که در ایام قدیم بدون وسائل و

تجهیزات جدید چگونه کشتی هاراه خود را پیدا می کنند و بیابا نگردان چگونه گمراه نمی شدند و راه خود را باز می یافتند.

کنجکاوی و تخیل مردم آن زمان باعث شد که ستارگان آسمان را که در محلی جمع می شدند به صور (صورت های ) مختلفی مانند کنند

وآن ها بهتر بشناسند و راهنمای حرکت آنان باشد. مثل گاو . ماهی. خرس. خوشه و...

در قدیم معتقد بودند که برخی از کارها در هر یک از این بروج (برج ها). انجام آن به مصلحت نیست و بر عکس انجام برخی کارها در

برج های مخصوصی باعث خوشبختی آنان می شود و فرشتگان وحالات آن درشعر (خوشبختی)و نحس (بد بختی)خود موثرمی دانستند.

البته امروزه با پیشرفت علم اینمطلب را خرافه می دانند ولی هنوز در برخی قبایل و طوایف (طایفه ها)اعتقاد به آن وجود دارد.

آیا تا کنون شنیده اید که گویند: اوضاع قمر در عقرب است؟ منظور از این جمله آن است که اوضاع بد و بی نظم و مطابق میل نیست . (هوا پس است.)

قمر منظور ماه است و عقرب هم برج هشتم است. قرار گرفتن ماه در این برج در قدیم الایام نشان دهنده وضعیت بد و نا بسامان است.

ارائه شده توسط : حسین ایزدی

در وب سایت : جم نما