عوارض ضربه به سر

ضربه به سر و هر آنچه که باید درباره آسیب های وارده و درمان بدانید شاید برایتان سوال پیش آمده که ضربه به سر در چه صورتی خطرناک است و باید نگرانش باشیم؟! اول بیایید درباره اینکه

آسیب دیدگی سر چیست

کمی صحبت کنیم. آسیب دیدگی سر به هر نوع آسیب که به مغز، جمجمه یا پوست سر وارد شده باشد ،گفته می شود. این آسیب می تواند از یک برآمدگی یا کبودی خفیف گرفته تا آسیب دیدگی مغزی را شامل شود. این صدمات معمولا شامل شکستگی جمجمه و زخمهای پوست سر می شوند.
عواقب و معالجه آسیب بسته به علت آسیب دیدگی و میزان شدت آن متفاوت است آسیب های سر ممکن است از نوع بسته یا باز باشد. آسیب دیدگی سر بسته، به هرگونه آسیبی که پوست و یا جمجمه شما را نمی شکافد گفته می شود.

آسیب دیدگی سر باز

به آسیبی گفته می شود که در آن عاملی پوست سر و جمجمه شما را می شکند و وارد مغز شما می شود.
اینکه بخواهیم آسیب دیدگی سر فقط با نگاه کردن ارزیابی کنیم و بدانیم چه قسمت هایی از سر آسیب دیده اند ،خیلی سخت و تقریبا غیر ممکن است. برخی از صدمات جزئی در سر، خونریزی زیادی دارند؛ در حالی که برخی از صدمات که خطرناک ترند ممکن است خونریزی بیرونی نداشته و در عوض خونریزی داخلی داشته باشند. مهم است که صدمات سر را جدی بگیرید و برای ارزیابی به پزشک مراجعه کنید.

خونریزی داخل مغزی

این نوع خونریزی قابل کنترل نیست و در فضای اطراف مغز شما به وجود می‌آید. به این خونریزی که در داخل بافت مغز ایجاد می شود، خونریزی داخل مغزی می گویند. خونریزی« سوباراخنوئید» اغلب باعث سردرد و استفراغ می شود. شدت خونریزی داخل مغزی بستگی به میزان خونریزی در آن ناحیه دارد و می تواند با گذشت زمان باعث ایجاد فشار در مغز شود. ضربه مغزی ضربه مغزی هنگامی رخ می دهد که ضربه بسیار شدید باشد و این شدت باعث آسیب دیدگی مغز شود. ضربه مغزی می تواند در نتیجه ضربه شدید به دیواره های سخت جمجمه یا ایست ناگهانی پس از سرعت زیاد باشد.
بعضی اوقات پس از ضربه مغزی، فرد حادثه دیده بعضی از کارها را نمی تواند به درستی انجام دهد که این موقتی است و پس از گذشت مدت زمان خاصی، فرد بهبود می یابد. با این حال در صورت درمان نشدن و آسیب های بیشتر در ناحیه سر این آسیب ها می توانند دائمی شوند. ادم مغزی ( تجمع آب در مغز ) آسیب مغزی می تواند منجر به ورم یا برآمدگی شود. بسیاری از صدمات باعث تورم بافت های اطراف سرتان می شوند، اما اگر این ورم در مغز شما ایجاد شود می تواند خطرناک باشد ؛ جمجمه شما نمی تواند کش بیاید تا این تورم را در خود جای دهد. در نتیجه این ورم می تواند منجر به ایجاد فشار در مغز و فشار مغز بر روی جمجمه شود. شکستگی جمجمه شاید برایتان جالب باشد که بدانید بر خلاف بیشتر استخوان های بدن، جمجمه شما دارای مغز استخوان نیست و این باعث می شود جمجمه تان بسیار قوی و سخت شود. اگر به هر دلیلی جمجمه شما بشکند مثل گذشته قادر به دفع ضربه نیست و احتمال اینکه با هر ضربه کوچکی صدمه خطرناکی به مغز شما وارد شود، بیشتر می شود. بعد از شکستگی جمجمه باید طبق دستور پزشک خود به طور کامل استراحت کنید تا به طور کامل بهبود یابید.

آسیب آکسون پراکنده آسیب آکسون پراکنده (در اثر ضربه به سر)

به نوعی صدمه به مغز گفته می شود که باعث خونریزی نمی شود ، بلکه به سلول های مغز آسیب می رساند.
آسیب به سلول‌های مغزی منجر به عدم عملکرد آنها می شود و همچنین می تواند منجر به تورم شود و همان طور که در بالا گفتیم تورم باعث آسیب بیشتر می شود. این آسیب از نظر ظاهری قابل مشاهده نیست و حتما برای تشخیص آن باید به پزشک مراجعه کنید.
آسیب آکسون پراکنده یکی از خطرناک ترین انواع آسیب های سر است و در صورت عدم درمان می تواند به آسیب دائمی مغز و حتی مرگ منجر شود!

علائم ضربه به سر چیست؟

باید بدانید که سر شما بیش از سایر قسمت‌های بدنتان رگهای خونی دارد، بنابراین وقتی صحبت از خونریزی روی سطح مغز یا درون مغز می شود، باید نگران بود، هرچند که تمام آسیب های سر باعث خونریزی نمی شوند! به هر حال مهم است که مراقب علائم دیگر باشید. بسیاری از علائمی که نشان دهنده آسیب جدی به مغز هستند، بلافاصله بعد از ضربه ظاهر نمی شوند.
برای همین اگر علامت مشکوکی چند روز پس از آسیب دیدگی مشاهده کردید به پزشک مراجعه کنید. علائم شایع آسیب دیدگی جزئی در سر شامل: سردرد؛ احساس سبکی در سر؛ حس چرخ خوردن سر؛ سردرگمی خفیف؛ حالت تهوع؛ صدای زنگ یا وزوز در گوش. ممکن است علائم صدمات شدید سر مانند علائم صدمات جزئی باشند.
همچنین علائم ضربه به سر می توانند شامل موارد زیر باشند: از دست دادن هوشیاری؛ تشنج؛ استفراغ؛ عدم حفظ تعادل یا مشکلات هماهنگی؛ احساس آشفتگی؛ عدم توانایی در تمرکز چشم ها؛ حرکات غیر طبیعی چشم؛ از دست دادن کنترل عضلات؛ سردرد مداوم؛ از دست دادن حافظه؛ تغییر در خلق و خوی؛ نشت مایعات شفاف از گوش یا بینی. چه موقع آسیب دیدگی سر نیاز به مراقبت پزشکی دارد؟ نباید آسیب دیدگی سر را موضوع کم اهمیتی فرض کنید. اگر فکر می کنید علائم آسیب جدی به سر را دارید، باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید. به طور کلی در صورت تجربه هر یک از موارد زیر باید به دنبال درمان فوری پزشکی باشید: از دست دادن هوشیاری؛ احساس گیجی؛ احساس آشفتگی. می توانید با شماره خدمات اضطراری محلی خود تماس بگیرید یا به اورژانس بیمارستان بروید.
حتی اگر بلافاصله پس از آسیب دیدگی به اورژانس مراجعه نکردید و یک یا دو روز از شروع علائم گذشته است ،باید سریعا در اولین زمان ممکن به پزشک مراجعه کنید. گاهی اوقات تحرک می تواند آسیب دیدگی سر را بدتر کند. پرسنل فوریت های پزشکی طوری آموزش داده شده اند تا افراد آسیب دیده را با دقت و بدون صدمه به بیمارستان منتقل کنند. چگونه صدمه به سر تشخیص داده می‌شود؟ یکی از اولین راه هایی که پزشک شما صدمه به سر را ارزیابی می کند مقیاس «کمای گلاسکو» است (GCS) است. GCS یک تست ۱۵ مرحله ای است که وضعیت ذهنی شما را ارزیابی می کند. نمره بالا GCS نشان دهنده صدمه کمتری به مغز است. پزشک شما باید بداند که چطور و با چه وسیله ای آسیب دیده اید. اگر مصدومیت سر دارید و جزئیات حادثه را به خاطر نمی آورید ،باید شخصی را همراه خود ببرید که شاهد حادثه باشد؛ برای اینکه پزشک باید بداند آیا هوشیاری خود را از دست داده اید و یا چه مدت بیهوش بوده اید. پزشک همچنین شما را معاینه می کند تا علائمی مانند کبودی و تورم در شما پیدا کند و احتمالاً شما را معاینه عصبی هم خواهد کرد. در طی این آزمایش پزشک با ارزیابی کنترل و قدرت عضلات، حرکت چشم و احساس و… عملکرد عصب شما را ارزیابی خواهد کرد. آزمایشات تصویربرداری معمولاً برای تشخیص صدمات سر استفاده می شود. سی تی اسکن به پزشک شما کمک می کند تا شکستگی، شواهدی از خونریزی و لختگی، تورم مغز و هرگونه آسیب دیگری را تشخیص دهد. سی تی اسکن به طور معمول اولین نوع تصویربرداری و روشی سریع و دقیق است ،که پزشکتان تجویز می کند. همچنین ممکن است اسکن MRI را هم تجویز کند. این اسکن نمای کاملی از مغزتان را نمایش می دهد. اسکن MRI معمولاً فقط هنگامی که در وضعیت پایدار قرار داشته باشید ،تجویز می شود. چگونه می توان آسیب دیدگی سر را درمان کرد؟ معالجه جراحات سر بستگی به نوع و شدت آسیبی که به آن وارد شده دارد. اغلب اگر در ناحیه سر صدمات جزئی دیده باشید، علائمی غیر از درد در محل آسیب دیده نخواهید داشت. در این موارد ممکن است به شما گفته شود که از استامینوفن (تایلنول) استفاده کنید. شما نباید از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن (Advil) یا آسپیرین (Bayer) استفاده کنید. این داروها می توانند خونریزی ها را بدتر کنند. اگر زخم باز دارید، پزشک ممکن است از بخیه ها برای بستن آن استفاده کند و سپس زخم را با باند بپوشاند. حتی اگر آسیب دیدگی شما جزئی به نظر برسد، باز هم باید شرایط خود را دائما بررسی کنید تا مطمئن شوید که حالتان از این بدتر نشود. اینکه می گویند بعد از ضربه به سر نباید اصلا خوابید درست نیست ؛اما باید هر دو ساعت یکبار بیدار شده تا علائم خود را بررسی کنید و در صورت بروز علائم جدید یا بدتر شدن آن باید به پزشک مراجعه کنید. در صورتی که آسیب جدی به سرتان وارد شده باشد ،ممکن است نیاز به بستری شدن داشته باشید. معالجه شما در بیمارستان بستگی به تشخیص پزشکتان دارد. درمان صدمات شدید سر می تواند شامل موارد زیر باشد: استفاده از دارو اگر شما آسیب مغزی شدید داشته باشید، ممکن است داروهای ضد تشنج به شما داده شود. چون تا یک هفته بعد از آسیب، در معرض خطر تشنج قرار دارید. اگر آسیب شما باعث ایجاد فشار در مغز شده باشد، ممکن است به شما دیورتیک ( ادرار آور ) داده شود. دیورتیک باعث می شود مایعات بیشتری از مغز دفع شده و فشار آن کمتر شود. اگر آسیب شما خیلی جدی است، خصوصا در صورت آسیب به رگ های خونی ،ممکن است به شما دارو داده شود تا شما را در حالت خواب قرار گیرید؛ در این حالت مغز شما به اندازه قبل به اکسیژن و مواد مغذی احتیاج ندارد و در نتیجه خونریزی کمتر شده و پزشکان زمان بیشتری برای تصمیم در مورد روش درمان آن دارند. عمل جراحی در صورت شدت آسیب ممکن است انجام عمل اورژانسی لازم باشد تا از آسیب بیشتر به مغز جلوگیری شود. به عنوان مثال، پزشكتان ممكن است نیاز داشته باشد كه: خونریزی را متوقف کند؛ جمجمه را تعمیر کند ؛ مقداری از فشار درون جمجمه را خالی کند. توانبخشی در صورتی که آسیب جدی به مغز وارد شده باشد، احتمالاً برای بازیابی کامل عملکرد مغز به توانبخشی نیاز دارید. نوع توانبخشی که پزشکتان توصیه می کند( بازیابی تحرک و گفتار )بستگی به عملکردی دارد که در اثر آسیب دیدگی از دست داده اید. چه مدت طول می کشد تا به طور کامل درمان شوید و مانند سابق به زندگی خود ادامه دهید؟ شدت آسیب دیدگی تان زمان درمان و پایان آن را تعیین می‌کند. بیشتر افرادی که دچار صدمات جزئی به سر هستند، عواقب ماندگار و طولانی مدت را تجربه نخواهد کرد. افرادی که دچار صدمات جدی در سر هستند ممکن است با تغییرات دائمی در شخصیت، توانایی های جسمی و توانایی تفکر مواجه شوند. صدمات شدید سر در دوران کودکی می تواند خطرناک باشد چرا که مغز در حال رشد مستعد آسیب است و در صورت آسیب ،به زمان بیشتری برای درمان نیاز دارد.

---

ارائه شده توسط : صفورا دهقانی

در وب سایت : جم نما