منشا درد سیاتیک

درد سیاتیک چیست و رگ سیاتیک کجاست

بیماری سیاتیک به صورت کلاسیک به دردی گفته می شود که در قسمت تحتانی کمر ی یا باسن ایجاد می شود و در پا انتشار می یابد و با سوزن سوزن شدن پا و ضعف پا همراه است. علائم سیاتیک ممکن است دارای طیفی از علایم از کمردرد تا ناله پاها باشد.

درد سیاتیک ممکن است به علت فشار دیسک کمر روی این عصب ایجاد شود و یا ناشی از تحریک مهره های جابجا شده در کمر باشد یا حتی اسپاسم یک عضله در لگن به نام پریفورمیس می تواند موجب تحریک عصب سیاتیک شود.

باید بدانیم سیاتیک و دیسک کمر به نوعی تعاریف مختلف یک واژه می باشند. ما امروزه در کیلنیک های پیشگام با بیمارانی برخورد می کنیم که مثلا با درد زانو مراجعه می کنند و قصد تعویض مفصل را دارند درحالیکه علت اصلی مشکل آنها یک درد نامعمول سیاتیک می باشد و وقتی بیمار درمان دقیق و پیشرفته سیاتیک را دریافت می کند کلا تعویض مفصل را فراموش می کند. و با درمان غیرجراحی سیاتیک دردش فراموش می شود.

این درد در مردان بیشتر شیوع دارد گرچه در زنان و خصوصا بعد از بارداری هم کم دیده نمی شود. این درد معمولا در افراد با سن و سال بین 30 تا 50 سال شایع تر است اما امروزه و با شیوع زندگی پشت میز نشینی و بر عکس گاهی حرکات غلط در باشگاه های ورزشی این بیماری را در هر سنی حتی نوجوانان می بینیم.بسیاری از بیماران سیاتیک صرفا به عنوان یک درد انتشاری از لگن به پشت ران و ساق پا می دانند در حالیکه ممکن است درد به صورت کلاسیک نباشد و مثلا بینار گاهی فقط در یک قسمت از مسیر عصب سیاتیک یا حتی فقط انگشت پا درد را احساس کند.

در درکیلنیک طب فیزیکی و توانبخشی پیشگام ما به وفور با بیمارانی روبرو هستم که دردکف پا و داغی کف پا با سردی کف پا دارند و پس از تعویض کفش و کفی متعدد هنوز دردهای انها تسکین نیاقته و با مطالعات دقیق و تست های پیشرفته پی به درگیری عصب سیاتیک و طیف درگیری های دیگر مشابه مانند دیسک کمر می بریم.


علت درد سیاتیک و ارتباط آن با دیسک کمر

علت ایجاد درد سياتيك به دلیل ایجاد فشار به عصب سیاتیک و یا وارد آمدن ضربه به ناحیه کمر می باشد. در حقیقت سیاتیک نشانه ای از مشکلی دیگر است که در ناحیه آسیب دیده ایجاد شده است. در حقیقت حرکت دیسک بین مهره ای که بسیار دردناک می باشد عضله باسن را درگیر می کند.

درد عصب سیاتیک هنگامی ایجاد می شود که فشار بروی عصب سیاتیک وارد شود. یکی از رایجترین دلایل درگیری عصب سیاتیک و درد ان اختلالات دیسکی مانند بیرون زدگی یا لغزندگی دیسک کمر می باشد دیسک کمر زمانی ایجاد می شود که مواد داخل دیسک براثرفشار های که در طول زمان به صورت تدریجی و یا به صورت ناگهانی به دیسک وارد می شود دیسک را پاره و یا حتی بدون پارگی تحریک کند و به عصب سیاتیک فشار وارد کند

البته هرچند شایعترین علت گرفتگی عصب سیاتیک دیسک کمرمی باشد ولی گرفتگی ماهیچه های لگنی و خصوصا عضله پریفورمیس هم می تواند با فشار بر روی عصب سیاتیک باعث بروزعلایم سیاتیک شود (سندروم پریفورمیس). سایر علل درد سیاتیک که شبوع کمتری دارند عبارتند از عفونت ویا ، تومورهای ستون فقرات یا حتی تومور عصب سیاتیک

هر عاملی که موجب کشیدگی و فشار بر روی شکم شود می تواند موجب استعداد ابتلا و درگیری بیشتر سیاتیک شود از جمله درد عصب سیاتیک در بارداری و چاقی. بنابراین هرچند چاقی شکمی و دردسیاتیک با هم بدون ارتباط نمی باشند اما این واژه که بیماران تصور می کنند تنها به علت چاق شدن دچار درد سیاتیک شده اند اشتباه می باشد.
علائم سیاتیک

در برخی افراد دردهای سیاتیک ممکن است همانند سوزن سوزن شدن همراه با درد مبهم در ناحیه باسن باشد. در افراد دیگر نیز درد ممکن است شدت درد به حدی باشد که فرد توان حرکت نداشته باشد.

معمولا درد سیاتیک یک طرفه بوده و تنها در یک سمت باسن احساس شود. در برخی دیگر از افراد نیز ممکن است احساس درد شدیدی در ناحیه ای از پا و یا لگن احساس شود و بی حسی در ناحیه ای دیگر از پا احساس شود.

درد پا ممکن است در ناحیه ساق پا و یا کف پا حس شود. در این حالت پای دردناک ممکن است با ضعف نیز همراه باشد. درد سیاتیک افزایش یابنده و تدریجی است.

فشار روی اعصاب سیاتیک موجب درد آزار دهنده معمولاً در کپلها می شود که تا ران و ساق پا و حتی کف پا کشیده می شود . ذرگیری عصب سیاتیک غالباً با ضعف و بی حسی و خواب رفتگی همراه است . تحریک دیسک کمر و التهاب مفصل کمر و مهره ها می تواند موجب التهاب عصب سیاتیک شوند

سياتيك در شما ممکن است دردهای شدیدی ایجاد کند که ازناحیه کمرشروع می شود و به پایین و به سمت ساق پا تیر می کشد. درد ها درارای یک طیف می باشد و از دردهای گاهگاهی یا احساس یک بی حسی و یا کرختی در پاها دردهای شدید ناتوان کننده ای که اجازه راه رفتن را از فرد می گیرد متفاوت باشد.

از طرفی درد سیاتیک می تواند به تدریج یا ناگهانی ایجاد بشود. درد سياتيك شبیه به گرفتگی و سنگینی در پاها هم توصیف می شود و اغلب می تواند با سوزش و مورمور همراه باشد و یا حتی ضعف را در پی داشته باشد.

یکی ازمواردی که درد رگ سیاتیک را از دردهای دیگر در ناحیه کمر متمایز می سازد این است که بسیاری از موارد دردهای سیاتیکی به زیر زانو انتشار دارد . درد سیاتیک که در اثر درگیری دیسک کمر ممکن است با انجام بعضی فعالیت ها مانند عطسه، سرفه، و راه رفتن شدیدتر بشود.

درد و علائم درد سیاتیک اغلب درمراحل اولیه بیشتر است چون دراین مرحله التهاب وفشارعصب سیاتیک بیشترمی باشد. این درد ها اغلب بعد از درمان گرفتگی عصب سیاتیک به صورت صحیح کاهش می یابد. زمان تقریبی بهبودی بین۴ تا ۸ هفته است.

چنانچه فشار بر روی عصب سیاتیک کمر زیاد باشد ضعف شدیدی در ساق پا که حتی در اثر عدم توجه می تواند به لاغری عضلات پاها بیانجامد و اختلال درعملکرد روده و بی اختیاری ادرارو مدفوع ایجاد می شود، این علایم به نوعی اورژانس پزشکی محسوب می شوند و در این موارد است که نیاز به جراحی می باشد. بنابرابن حتی شدید ترین دردهای سیاتیکی ممکن است توسط متخصص طب فیزیکی و بدون جراحی درمان شود.
تشخیص سیاتیک

بعد از معاینه بالینی مهمترین راه تشخیص تست نوار عصب و عضله می باشد. در صورتیکه شک به درگیری عصب سیاتیک به خاطر دیسک کمر باشد MRI کمری کمک کننده خواهد بود.

خطرات سیاتیک

یکی از مهمترین خطرات سیاتیک در صورت عدم درمان کاهش تدریجی و غیر قابل بازگشت قدرت پا از باسن به پایین می باشد که گاهی خود را با لاغری پا نشان می دهد. درد مقاوم به درمان هم از خطرات سیاتیک در شرایطی است که خیلی طول می کشد .
سیاتیک پای چپ

سیاتیک پای چپ هر چند به دلایل نامعلومی از پای راست بیشتر است ولی سیاتیک پای راست هم کم نیست. تئوری هایی از جمله ضعیف تر بودن پای چپ نسبت به راست عنوان شده که هنوز ثابت نشده است. به هر حال درمان سیاتیک در هر دو پا به یک شکل می باشد .
درمان سیاتیک

بسیار مهم است که درمان سياتيک از ابتدا توسط یک متخصص طب فیزیکی درمان شود چون طولانی شدن و درمان ناقص آن درد را بسیار شدید . طولانی و برگشت پذیر می کند.

استراحت مطلق 3 روزه , البته دوره استراحت نباید خیلی طولانی شود زیرا استراحت مطلق مانع از ریکاوری و بر گشت سریع بیمار به زندگی روزمره می شود و درد ممکن است روند درمان دیسک کمر و سیاتیک را هم به تاخیر بیاندازد.ولی با این حال افراد مبتلا به سیاتیک باید برای یک دوره طولانی از انجام فعالیت های شدید و سنگین ویا طولانی خودداری کنند و فقط فعالیت های سبک را انجام دهند انجام فعالیت های ملایم روند بهبودی بیماررا کم کرده و التهابات را کم می کند.

کلیه درمان های غیرجراحی در درمان سیاتیک درکلینیک طب فیزیکی و توانبخشی پیشگامبه عنوان یکی از بهترین مراکز درمان سیاتیک در غرب تهران شامل مجموعه ای از درمان ها مانیپولاسیون یا به اصطلاح جا اندازی و اصلاح وضعیت مهره ها و آزاد ساری رگ سیاتیک ، طب سوزنی , لیزر درمانی , ماساژ و بیوفیدبک و مگان تراپی , تزریق های تخصصی و اوزون درمانی و پلاسما می باشد که با کمترین هزینه و به صورت بسته های درمانی به بیماران گرامی ارایه می گردد. جهت کسب اطلاعات بیشتر و گرفتن نوبت با مشاورین ما تماس بگیرید.شماره های تماس 02166576991-09128940331

سیاتیک درمان های بسیار متنوعی دارد ولی استفاده از درمان صحیح توسط پزشک متخصص و دکتر سیاتیک از مزمن شدن و غیر قابل درمان شدن ان جلوگیری می کند. درمان های اولیه هر چه باشد هدف اول کاهش التهاب و کاهش درد است درمان ها و مسکن هایی که برای کاهش درد سیاتیک استفاده می توان استفاده کرد شامل موارد زیرمی شود:


داروی سیاتیک

مصرف داروهای تسکین دهنده مانند استامینوفن و داروهای ضدالتهاب بدون استروئید مانند بروفن و ناپروکسن می تواند به درمان کمک کند ولی مصرف درست این داروها با دوز ضد التهابی که توسط پزشک متخصص تجویز وتعیین می شود علاوه بر اثر تسکینی اثرات ضد التهابی و درمانی دارد.

گرفتگی ماهچه ها در درد سیاتیک هم به عنوان علت و هم معلول مطرح شده است و مصرف داروهای شل کننده عضلات مانند باکلفن می تواند مفید باشد زمانیکه درد خیلی شدید باشد حتی تجویز داروهای مخدرمانند (پتیدین ومورفین) لازم می شود.

داروهای دیگری که ممکن است مصرف شود شامل مصرف داروهای ضدافسردگی درمیزان دوز پایین ویا دراوهای ضد تشنج می باشد که باعث کاهش تحریک عصب ها شده وتزریق کورتن درناحیه اپیدورال کمری است. آنچه ما در تجربه 15 ساله کتر بر روی درد سیاتیک در ایران و خارج کشور کسب کرده ایم ترکیب داروه های لیریکا و سلکسیب و ساشه منیزیوم بهترین جواب را ایجاد می کند .

در سیاتیک و متوکاربامول خیلی موثر نیست و فقط امپول متاکاربامول ممکن است در درمان سیاتیک حاد کمی کمک کند ولی قرص ان اثر چندانی در سیاتیک ندارد

درمان زود سیاتیک موجب جلوگیری از سیاتیک مقاوم و سخت درمان خواهد شد .
ازن درمانی در درمان سیاتیک

امروزه و با پیشرفت علم پزشکی یکی از نوین ترین درمان ها برای درمان غیر جراحی سیاتیک تحت عنوان ازن درمانی سیاتیک یا درمان سیاتیک با گاز ازن رایج شده است. در این روش ابتدا به ریشه عصب درگیر به صورت دقیق تشخیص داده می شود و سپس از تزریق گاز ازن در محل های منشا و عامل درد استفاده می شود. تزریق گاز ازن یا اوزون تراپی به کمک انرژی فوق العاده ای که ایجاد می کند ، سبب کاهش التهاب در عصب سیاتیک و آزاد سازی آن می شود و بیماران در طی سه تا پنج جلسه درمان ازن می توانند بهبودی فوق العاده ای را تجربه کنند.

در کلنیک پیشگام بعد از تزریق گاز ازن جهت درمان سیاتیک ، مانیپولاسیون ستون فقرات و استفاده از تکنیک های جا اندازی و کشش عصب سیاتیک همزمان و توسط دکتر سپهریان انجام می شود که موجب اثر بهتر این روش در کنترل درد سیاتیک می شود.
آمپول برای درد سیاتیک

آمپول برای درد سیاتیک می تواند از آمپول های ساده خانگی مانند متاکاربامول باشد تا آمپول های تسکینی مانند کتورلاک. اغلب متخصصین طب فیزیکی و فلوشیپ های درد از آمپول های ضد التهابی که زیر سونوگرافی برای کاهش التهاب عصب سیاتیک استفاده می کنند . این تزریقات تخصصی اغلب هم در کمر و هم درکنار محل خروج عصب سیاتیک در کمر انجام می شود.
فیزیوتراپی و لیزرورمانی

درمان های فیزیوتراپی مانند درمان های دستی ستون فقرات و مانیپولاسیون ، به کار بردن متناوب یخ و گرما و لیزر درمانی کمر , اموزش تمرینات تخصصی برای درمان درد عصب سیاتیک اشاره کرد. درمان دستی ستون فقرات ممکن است به ازاد سازی عصب سیاتیک و کاهش معجزه آسای درد سیاتیک منجر شود. بهترین درمان سیاتیک از بین مدالیتی های فیزیوتراپی لیزر پرتوان می باشد. کلنیک طب فیزیکی پیشگام مفتخر است که جدیدترین لیزر پرتوان موجود در کلنیک های پیشرفته آمریکا را برای درمان بیماران خود به صورت علمی در کنار سایر روش ها استفاده می کند.
طب سوزنی

درمان سیاتیک بدون جراحی و با کمک طب سوزنی از دیر باز و از چندین هزار سال پیش انجام می شده است. امروزه با کمک جدیدترین تکنیک های غربی طب سوزنی وارد عرصه نوینی شده است. تقریبا 90 درصد بیماران سیاتیک و حتی درموارد مزمن می توانند درد خود را با کمک طب سوزنی الکتریکی و بدون عارضه درمان کنند. در جدیدترین تحقیقات سازمان بهداشت جهانی ترکیب طب سوزنی الکتریکی و لیزر پرتوان و ورزش بع عنوان بهترین درمان غیرجراحی دیسک و سیاتیک مطرح شده است. در کلنیک پیشگام طب سوزنی سیاتیک شخصا توسط دکتر سپهریان و با استفاده از متد غربی و بعد از ورزش های آزادسازی سیاتیک انجام می شود.
تزریقات تخصصی درمان سیاتک

تزریقات تخصصی مفصلی و عضلانی که روی سیاتیک و مسیر این عصب توسط دکتر سپهریان انجام می شود موجب درمان دراماتیک این بیماری و تسکین دردهای بیمار می شود. در کیلنیک های تخصصی پیشگام دکتر سپهریان بلافاصله بعد از تزریق از روش های جدید رهاسازی عصب با کمک طب سوزنی موجب آزاد سازی عصب و درمان موثرتر دردهای سیاتیک می شود.
درمان سیاتیک با ورزش درمانی

تمرینات ورزشی از مهمترین اقدامات برای کاهش درد عصب سیاتیک می باشد. ورزش برای درد سیاتیک مانند دارو می باشد و بر اساس معاینه بیمار طراحی می شود. تمرینات کششی حساب شده توسط متخصصان طب فیزیکی و توانبخشی و مراقبت های خاص مفصل کمر و لگن به بهبود تحرک و خارج شدن از گیر افتادگی عصب سیاتیک و افزایش انعطاف مفصل کمر و لگن کمک می کند. به شما توصیه می شود درد خط قرمز انجام هر نوع ورزش در سیاتیک و دیسک کمر می باشد و با هرگونه درد باید انجام تمرینات ورزشی را را متوقف کنید.
درمان سیاتیک با مانیپولاسیون

در درمان سیاتیک تکنیک های دستی و انجام مانورهای خاصی که توسط متخصص طب فیزیکی و یا کایروپراکیتیک هم انجام می شود بسیار کمک کننده است. این همان چیزی است که مردم از آن به جا اندازی سیاتیک یاد می کنند.و به صورت حاد کمک می کند تا درد سیاتیک سریعا کاهش یابد . این تکنیک های دستی رهاسازی سیاتیک و جا اندازی عصب باید چند بار انجام شود تا موثر باشد.
درمان سیاتیک با رادیوفرکوانسی و تکارتراپی

رادیو فرکوانسی کمک می کند که چسیندگی ها که در عمق قرار دارد باز شود. تقریبا هیچ دستگاهی نمی تواند مانند رادیوفرکوانسی از روی پوست و بدون اینکه برای بیمار دردی ایجاد کند چسبندگی ها را باز کند.

شاید به صورت قطعی گفت که موثرترین درمان سیاتیک که به صورت دایمی درد را خاموش نگه دارد ورزش است. هر چند شاید در مرحله حاد سیاتیک بهترین درمان سیایتک طب سوزنی به همراه استفاده از لیزر پرتوان و ازن درمانی می باشد.
درمان خانگی سیاتیک

در درمان خانگی سیاتیک به نظر می رسد کشش عضله پریفورمیس و استراحت جایگاه ویژه ای دارد . رگ گیری سیاتیک که درواقع ماساژ سیاتیک و آزاد سازی تریگر پوینت های اصلی مسیر عصب سیاتیک می باشد ممکن است کمک کند.
آخرین درمان سیاتیک

اخرین درمان سیاتیک استفاده از تخت های مدرن دکامپرشن و تزریقات تخصصی عضله پریفورمیس زیر گاید سونو می باشد.
درمان قطعی سیاتیک چیست

درمان قطعی سیاتیک برداشته شدن فشار از روی عصب سیاتیک است. اگر پاتولوژی موجب درد سیاتیک گرفتگی عضله پریفورمیس و یا چرخش لگن باشد قابل برطرف شدن است اما اگر پاتولوژی زیر آن دیسک کمر باشد و دیسک کمر دچار پارگی باشد ، درمان سیاتیک یک درمان کنترلی منطبق بر برداشتن فشار از عصب سیاتیک از روی دیسک کمر می باشد .
طول درمان سیاتیک

طول درمان سیاتیک بسته به اینکه حاد یا مزمن باشد متفاوت است ولی اغلب برای درمان سیاتیک نیاز به چند هفته زمان می باشد . کمترین دوه درمان سیاتیک دو هفته و بیشترین دوره درمان سیاتیک 8 تا 12 هفته می باشد.
ورزش برای درد سیاتیک

مهمترین ورزش برای درد سیاتیک کشش عضله پریفورمیس با دست مقابل و به سمت شانه مقابل مثل شکل زیر می باشد . کشش باید 5 بار و هر بار 15 تا 30 ثانیه نگه داشته شود . بهتر است ورزش سیاتیک سه بار در روز تکرار شود .



ورزش برای درد سیاتیک



ورزش دیگر عصب سیاتیک باید دست را در پای مقابل قلاب کنیم و به سمت خودمان بکشیم. همزمان با فکرمان زانوی مقابل را به سمت بیرون هل می دهیم.

ورزش برای درد سیاتیک
نحوه ماساژ رگ سیاتیک:

در ماساژ سیاتیک باید دقت کرد که اولا در مرحله حاد درد رگ سیاتک نباشد و دوم اینکه خیلی عمقی و شدید نباشد و سوم عمدتا از نقاط دور انجام شود، مثلا ابتدا ساق پا . توجه کنید که ماساژ ساتیک درمان نیست و فقط تسکین است .

عصب سیاتیک و علت درد سیاتیک چیست؟

همانطور که در شکل 1 و 2 دیده میشود عصب سیاتیک بزرگترین عصب بدن انسان است. این عصب در داخل باسن و در پشت ران درست درخط وسط سیر می‌کند و به زانو می رسد. در پشت زانو به دو شاخه تی بیال و عصب پروانه آل مشترک تقسیم می شود. درد سیاتیک به صورت یک طرفه یا دو طرفه انتشار می یابد. البته عصب پرونئال مشترک خود به دو عصب پرونئال سطحی و عمقی تقسیم می شود. عصب پرونئال سطحی حسی است و به پوست میرود و حس جلوی پای انسان را تامین میکند و عصب پرونئال عمقی به عضلات جلوی ساق پا میرود . همانطور که در شکل 3 دیده میشود ،عصب سیاتیک از ۵ ریشه عصبی در داخل کمر و لگن تشکیل می شود. که عبارتند دو ریشه از کمر انسان که ریشه عصبی چهارم و پنجم کمری ( L4و L5) و سه ریشه از لگن که شامل ریشه اول دوم و سوم لگنی ( S1 ,S2,S3 ) می باشد. همانطور که در شکل 2 دیده میشود ، این عصب در باسن انسان از زیر عضله گلابی شکل یا عضله پیریفورمیس رد می شود و در پشت زانو به دو شاخه تیبیال و عصب پرونئال مشترک تقسیم می شود. اصولا ساق پا از دو قسمت درست شده است : عضلات قسمت جلوی ساق پا از عصب پرونئال عمقی عصب میگیرند وعضلات قسمت پشت ساق پا از عصب تیبیال عصب می گیرند. کلیه حرکات پاهای ما ( مانند راه رفتن ، ایستادن ، فشردن پدال ترمز و گاز ، برداشتن پا از روی ترمز ) از طریق این عصب( یعنی عصب سیاتیک و دوشاخه انتهایی آن عصب پرونئال عمقی و عصب تیبیال ) انجام می گیرد.
مسیر درد سیاتیک
شکل 1- مسیر درد سیاتیک که از باسن به پشت ران و سپس پشت ساق پا تیر میکشد .
درد سیاتیک چیست ؟

همانطور که در شکل 1 دیده میشود ، درد سیاتیک دردی است که در مسیر عصب سیاتیک بوجود می آید یعنی از کمر، به باسن ، پشت ران و پشت و یا خارج ساق پا احساس می شود. معمولاً،علت درد سیاتیک یک طرفه است ، اما می تواند دو طرفه نیز باشد. درد می تواند به صورت ناگهانی ایجاد شده یا به تدریج و با گذشت زمان افزایش پیدا کند . درد سیاتیک در 90 درصد موارد در نتیجه پارگی یا فتق دیسک ایجاد می شود و در اینگونه مواقع معمولاً دیسک پاره شده یا فتق دیسک به ریشه های عصب سیاتیک(معمولا ریشه عصبی L5 به علت دیسک L4-L5 و ریشه عصبی S1 به علت فتق یا پاره شدن دیسک L5-S1 فشار وارد می کند. پس به طور خلاصه شایع ترین علت درد سیاتیک پارگی یا فتق دیسک L4-L5 و L5-S1 است . سایر بیماریهایی که باعث درد عصب سیاتیک می شوند شامل تنگی کانال نخاعی ، تومورهای ستون مهره ها ، عفونت های ستون مهره ها و یا تومر های داخل لگن و تومورهای خود عصب سیاتیک هستند .وقتی ریشه های عصب سیاتیک تحت فشار قرار می گیرند، باعث ایجاد ضعف در عضلات، بی حسی ، ضعف ساق پا یا احساس سوزش کف پا و یا کمر می شوند. بعضی از مطالعات نشان داده اند که 40 در صداز افرادی که دچار دیسک کمر میشوند فقط با درد سیاتیک مراجعه میکنند ، ( بدون اینکه کمر درد داشته باشند) .
مسیر و آناتومی عصب سیاتیک
شکل 2- مسیر و آناتومی عصب سیاتیک
درد در مسیر عصب سیاتیک چه اهمیتی دارد ؟

درد در مسیر عصب سیاتیک اهمیت زیادی دارد. زیرا شایع‌ ترین علت آن پارگی دیسک کمر می باشد و در درجه بعد تنگی کانال نخاعی و در درجه بعد لیزخوردگی مهره های کمر است. این سه بیماری مهم هستند و معمولا نیاز به عمل جراحی دارند .


رشته های عصبی سیاتیک و محل انتشار درد سیاتیکی
شکل3 طرز تشکیل عصب سیاتیک
درد سیاتیک چه نوع دردی است ؟

درد سیاتیک یک درد مکانیکی است و با حرکت ایجاد و یا تشدید میشود و با دراز کشیدن بهتر میشود . درد سیاتیک ممکن است در زمان ایستادن، نشستن یاراه رفتن ایجاد شود.همانطور که در شکل 1 دیده میشود ، درد سیاتیک دردی است که از پشت باسن به پشت ران و سپس به پشت ساق و یا گاهی در قسمت خارجی ساق پا انتشار پیدا می کند. و منجر به درد و گزگز کف پا و انگشتان( خصوصا انگشت شست پا یا انگشت کوچک پا) می شود. درد عصب سیاتیک در افراد مختلف می تواند از ملایم تا شدید باشد و این درد می تواند با نشستن طولانی، خم شدن به جلو ، سرفه و عطسه کردن نیز تشدید شود.



چه عواملی باعث پیدایش درد سیاتیکی می شوند؟

ریسک فاکتورهای درد عصب ساتیک چیست؟

راه های تشخیص درد سیاتیک چیست؟



تشخیص علت درد سیاتیک با تصویربرداری در معاینه فیزیکی ، پزشک وضعیت قدرت عضلات را مورد بررسی قرار می دهد . از بیمار خواسته می شود تا روی انگشتان یا پاشنه خود راه برود، از یک حالت چمباتمه بلند شود، برای معاینه میزان فشار به عصب سیاتیک در حالیکه بیمار روی تخت به پشت دراز کشیده است ، پزشک یکی از پاهای بیمار را در بلند می کند. معمولاً دردی که ناشی از عصب سیاتیک باشد، با انجام این مانور تشدید خواهد شد

برای تشخیص بیماری سیاتیک از روش های تصویر برداری زیر استفاده میکنیم :

- عکس برداری رادیولوژی

- تصویر برداری ام آر آی (MRI)
عکس ام آر آی دیسک کمر
شکل 3- عکس ام آر آی دیسک کمر

- سی تی اسکن
تسکین درد سیاتیک

از هر 10 نفر 4 نفر در دوره ای از زندگی خود دچار سیاتیک یا تحریک عصب سیاتیک می شوند. این عصب از دو طرف ستون فقرات پایین آمده و از طریق لگن و باسن حرکت می کند سپس عصب از پشت هر قسمت بالایی پا عبور می کند قبل از اینکه در زانو به شاخه هایی تقسیم شود که به سمت پا می رود.هر چیزی که این عصب را تحت فشار قرار دهد یا تحریک کند می تواند باعث ایجاد درد در پشت یک باسن یا ران شود. احساس درد می تواند بسیار متفاوت باشد. سیاتیک ممکن است مانند یک درد خفیف احساس شود. احساس سوزش شدید یا ناراحتی شدید سیاتیک همچنین می تواند احساس بی حسی ، ضعف و سوزن سوزن شدن داشته باشد.درد ممکن است با نشستن طولانی مدت ، ایستادن ، سرفه ، عطسه ، چرخیدن به راست و چپ ، بلند کردن یا کشیدن اجسام بیشتر شود. درمان درد سیاتیک طیف وسیعی از کیف های آب گرم و سرد و داروها گرفته تا ورزش ها و درمان های مکمل و جایگزین است.
چه داروهایی برای تسکین درد سیاتیک بکار می روند؟

انواع مختلفی از داروها ممکن است برای درد سیاتیک استفاده شود. داروهای خوراکی عبارتند از:

مسکن های بدون نسخه مانند استامینوفن ، آسپرین یا NSAID مانند ایبوپروفن [ادویل ، موترین] ، کتوپروفن یا ناپروکسن [Aleve])

داروهای شل کننده عضلانی با تجویز برای کاهش اسپاسم عضلات

داروهای ضد افسردگی برای کمردرد مزمن

برای درد شدیدتر داروهای مخدر تجویز می شود

به دلیل افزایش خطر ابتلا به سندرم ری ، به کودک 18 ساله یا کمتر آسپیرین ندهید.

در برخی موارد ، داروی استروئیدی به فضای اطراف عصب نخاعی تزریق می شود. تحقیقات نشان می دهد این تزریق ها در صورت تحریک ناشی از فشار دیسک فتق یا پاره شده ، تأثیر کمی دارند.
روش های درمان درد سیاتیک

هدف از درمان سیاتیک ، کاهش درد و افزایش تحرک است. بسیاری از موارد سیاتیک با گذشت زمان و با درمان های غیر جراحی خوب می شوند.

امروزه روش های مختلف برای درد عصب سیاتیک وجود دارد که درمان های خود مراقبتی در منزل شامل موارد زیر است:
1- مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئید (NSAIDs):

مصرف این داروها باعث کاهش تورم و التهاب و تسکین درد بیمار مبتلا به سیاتیک می شود. با نظر پزشک از داروهایی برای کاهش درد ، التهاب و تورم وجود دارد استفاده کنید. بسیاری از داروهای رایج در این گروه که داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) نامیده می شوند ، شامل آسپرین ، ایبوپروفن (Advil ، Motrin) و ناپروکسن (Naprosyn ، Aleve) است. اگر می خواهید آسپرین مصرف کنید مراقب باشید. آسپرین می تواند در برخی افراد باعث زخم و خونریزی شود. اگر نمیتوانید ، از دارو های ضدالتهاب استفاده کنید ، استامینوفن داروی مناسبی است (Tylenol).
مصرف دارو های شل کننده عضلانی
مصرف دارو های شل کننده عضلانی
2- مصرف داروهای شل کننده های عضلانی

از داروهای شل کننده عضلات در درمان درد سیاتیک به منظور کاهش اسپاسم استفاده می شود.
متوکاربامول شل کننده عضلات است
شکل 6- متوکاربامول شل کننده عضلات است
۳- استفاده از بسته های یخ و / یا گرم:

ابتدا از کیسه های یخ برای کاهش درد و تورم استفاده کنید. بسته های یخ را که در حوله پیچیده شده است ، در منطقه آسیب دیده بگذارید. به مدت 20 دقیقه و چند بار در روز این کار را انجام دهید. پس از چند روز از کیف آب گرم یا پد گرم کننده استفاده کنید. از گرما هم هر بار به مدت 20 دقیقه استفاده کنید. اگر هنوز درد دارید ، از بسته های گرم و سرد را به طور متناوب استفاده کنید ، ببینید کدام یک بهتر درد شما را تسکین می دهد.
۴- انجام کشش های ملایم :

کشش های ملایم مناسب را از فیزیوتراپ یا پزشک یاد بگیرید. سایر تمرینات تقویت عمومی ،مانند تقویت عضلات اصلی و هوازی را هم درحدی که درد نداشته باشید انجام دهید.
بهترین قرص برای درد سیاتیک

بهترین قرص برای درمان سیاتیک شامل سه نوع قرص است یکی قرص های ضد التهاب دوم قرص های شل کننده عضلانی و سوم قرص های که انتقال درد را کمتر می کند بهترین قرص ضد التهاب که در ایران موجود است قرص مسکن نامیده می شود که شامل دیکلوفناک یا ملوکسیکام بروفن استاین داروها باعث کم شدن تورم اطراف ریشه عصبی می شوند در نتیجه جا برای ریشه عصبی زیادتر می شود و فشار بر روی آن کمتر می شود و درد بیمار بهتر می شود. علت تورمی که در اطراف ریشه های عصبی به وجود می آید پارگی دیسک است. گروه دوم داروهایی که باعث شل کردن عضلات می شوند همانطور که می دانیم وقتی دیسک پاره می شود عضلات دچار انقباض دائم می شوند که این در واقع همان عضله دارای اسپاسم یا انقباض دائم هست. از این گروه داروها می توان به متوکاربامول باکلوفن و تیزانیدین اشاره کرد دسته سوم داروهایی هستند که انتقال درد را از نخاع به مغز کند می کنند که اینها معمولاً داروهای ضد تشنج هستند که در درمان درد هم به کار میرود که سردسته آنها گاباپنتین و پر گابالین است. توصیه می شود که این داروها تحت نظر پزشک تجویز شوند و بیماران از مصرف خودسرانه آن خودداری کنند. زیرا این داروها دچار ممکن است عارضه ایجاد کنند یا گاهی علائم بیمار را محو کنند و بیمار در آینده دچار فلج اندام بشود .
آمپول برای درد سیاتیک

اصولا داروها را میتوان به چهار طریق وارد بدن کرد.

1- از راه خوراکی 2- از راه شیاف 3- از طریق تزریق عضلانی و 4- از طریق تزریق وریدی .

بنابراین داروهایی به شکل آمپول تهیه شده است که از طریق عضلانی یا وریدی می توانند وارد بدن شود و اثر آنها بیشتر از داروهای خوراکی یا شیاف است. زیرا داروهایی که می خوریم یا از طریق شیاف وارد بدن می شوند و در واقع از طریق دستگاه گوارش وارد بدن شده و در نتیجه قبل از ورود به جریان خون به داخل کبد می روند و کبد به مقدار معینی دارو اجازه می دهد که وارد جریان خون شده و به محل ضایعه دیده برسد و آنجا را آرام کند بنابراین آمپول ها حتما باید تحت نظر پزشک مصرف شوند حالا به شرح تعدادی از این آمپولها که برای درمان کمردرد و درد سیاتیک به کار می روند می پردازیم. سردسته این آمپولها داروهای کورتونی است که در اصطلاح پزشکی استروئید نامیده می شود و عوام آمپول های شیری می گویند. سردسته اینها متیل پردنیزولون، تریامسینولون و بتامتازون است این داروها معمولاً عضلانی تزریق می شوند. تزریق وریدی داروها حتما باید در بیمارستان و تحت نظر پزشک انجام شود. این داروها قویترین داروهای ضد التهاب هستند و وقتی که وارد جریان خون می شوند، سریعاً ضایع رفته و التهاب آن محل را درمان می کنند و اثرات آنها معمولاً یک ساعت بعد از تزریق ظاهر می شود و تا چندین روز ادامه دارد. از عوارض آنها شامل : درد معده ، زخم معده، خونریزی معده ، بالا بردن فشار خون و بالا بردن قند خون است. بنابراین در بیمارانی که مبتلا به بیماری های معده ، قلبی ، فشار خون و دیابت هستند باید با احتیاط مصرف شوند. داروی دیگری به نام آمپول تتراکوزاکتاید نیز وجود دارد که باعث آزاد شدن کورتون طبیعی انسان از غده فوق کلیه می شود. آمپول تتراکوزاکتاید داروی خوبی است اما گاهی باعث حساسیت های شدید می شود. دسته دوم داروهای ضد التهاب تزریقی هستند مانند آمپول دیکلوفناک یا آمپول کتورولاک که این داروها هم بعد از تزریق بدونی که به کبد بروند مستقیم به محل ضایعه دیده می رسند و اثرات خود را شروع می کنند و تقریباً عوارض آنها شبیه عوارض قرص های کورتونی است که می تواند باعث بالا رفتن فشار خون ، ایجاد زخم معده یا خونریزی گوارشی می شوند ولی قند خون را معمولاً بالا نمیبرند. دسته سوم داروهای شل کننده عضلانی هستند که شامل آمپول متوکاربامول است. آمپول متوکاربامول را می توان به صورت تزریق عضلانی مصرف کرد. این داروها نیز باعث شل کنندگی عضلانی می شوند و اثر آمپول متوکاربامول قویتر از اثر قرص آن است ولی صلاح است در بیمارستان یا درمانگاه مصرف شود. گروه چهارم داروهای مخدر هستند که از ترکیبات تریاک هستند. همانطور که میدانیم تریاک قوی ترین و اولین داروی ضد دردی بوده است که انسان به آن دست یافته است ولی به دلیل اعتیاد آور بودن برای درمان در منازل کنار گذاشته شده است. فقط کاربرد آن در بیمارستانها و در درمان دردهای پس از عمل جراحی یا دردهای بیماران مزمن سرطانی است. این داروها شامل آمپول مورفین ، آمپول پتیدین و آمپول ترامادول و آمپول کدئین می باشد. این داروها بسیار قوی می باشند به فاصله و اثرات آنها تقریبا 15 دقیقه پس از تزریق ظاهر می شوند و نسخه کردن آنها تابع قوانین خاصی است و حتماً باید در بیمارستان مصرف شود. لازم به ذکر است که داروهای مخدر علاوه بر اینکه ضد درد هستند باعث آرام شدن بیمار و احساس سرخوشی می شوند که این از خصوصیات اختصاصی این داروهاست. از عوارض داروهای مخدر این است که تنفسی است و موارد مسمومیت با تریاک است به همین جهت باید با احتیاط و با دوز کم و در بیمارستان مصرف شود.
گاباپنتین برای سیاتیک

همانطور که می دانیم وقتی ضایعه ای در قسمتی از بدن بوجود میآید . مث ًلا دیسک یک نفر پاره میشود ، فشار بر روی ریشه های عصبی باعث می شود که جریان های الکتریکی که در اصطلاح پزشکی پیام های عصبی نامیده می شود از عصب سیاتیک بیمار وارد نخاع شود و از طریق نخاع به مغز منتقل شود و در مغز به صورت درد حس شود. در واقع میتوان گفت که نخاع یک شاهراه یا اتوبان است که پیام های عصبی از آن عبور کرده و خود را به مرز می رساند بنابراین اگر بتوانیم به طریقی باعت هدایت این پیامهای عصبی و میزان آنها را کم کنیم قائدتا درد بیمار کم میشود. در بیماران دیابتی که به دانشمندان مدتها به فکر این بودند که داروی پیدا کنند که بتواند این کار را انجام دهد، خصوصاً علت نوروپاتی دردهای سوزشی شدید دارند. اینگونه بیماران حس می کنند که پای آنها را در داخل آتش گذاشته اند یا صدها سوزن وارد پاهای آنها میشود . به این ترتیب دو داروی مهم کشف شد که باعث کم کردن انتقال پیام های درد از نخاع به مغز می شدند . که این داروها عبارت بودند از گاباپنتین و پرگابالین. این داروها در اصل داروهایی بودند که برای کنترل تشنج ساخته شدند اما بعدها دیدند که بر روی انتقال درد هم موثر است به همین جهت امروزه توسط اکثر پزشکان در درمان بیماری های درد مصرف می شود. از مزیت های مهم گاباپنتین این است که عوارض گوارشی معمولاً نمیدهد. در حالی که داروهای ضد التهاب مانند دیکلوفناک بروفن ممکن است عوارض گوارشی بدهند و فشارخون بیماران را بالا ببرند ولی از عوارض مهم گاباپنتین می توان سرگیجه و احساس خواب آلودگی را نام برد . بسیاری از بیمارانی که دچار درد سیاتیک و کمر درد هستند و پس از تشخیص علت درد سیاتیک توسط پزشکان ، برای آنها گاباپنتین تزریق می کنند وقتی به اینترنت مراجعه می کنند و ملاحظه میکنند که گاباپنتین دارویی است که در درمان تشنج به کار میرود ، وحشت زده میشوند و از مصرف آن خودداری میکنند. در حالی که امروزه در اکثر کلینیکهای درد دنیا از این دارو به عنوان داروی ضد درد استفاده می کنند .هنگامی که دارو در درمان تشنج به کار میرود توصیه میشود که دارو را ناگهان قطع نکنند بلکه به تدریج کم کنند و سپس قطع کنند . اما در مواردی که به عنوان داروی ضد درد به کار می رود این چنین نیست و بیمار می تواند دارو را قطع کند و مشکلی برای بیمار پیش نمی آید.
پرگابالین یا لیریکا برای درمان درد سیاتیک

یکی از داروهایی که در درمان درد سیاتیک استفاده می شود داروی پرگابالین یا لیریکا (lyrica) است. این دارو نیز اولین بار برای درمان بیماری تشنج و صرع تولید شد اما بعدها پزشکان متوجه شدند که که اثرات ضد درد خیلی خوبی دارد بنابراین پزشکان شروع به تجویز این دارو برای درمان دردهای مختلف از جمله دردهای نوروپاتی در بیماران دیابتی کردند. از لحاظ ساختمان این دارو نیز مانند دارویی گاباپنتین شبیه اسید آمینه مهاری است که در نخاع انسان های طبیعی وجود دارد و گاما آمینوبوتیریک اسید (Gaba) نامیده می شود. از آنجا که این دارو می تواند باعث سرگیجه و خواب آلودگی شود, پزشکان معمولا دارو را با دوز کم شروع میکنند و به تدریج بر مقدار آن میافزایند.
عوارض شایع پرگابالین چیست ؟

عوارض شایع پرگابالین شامل سرگیجه ، خواب آلودگی، تاری دید، دوبینی است. بنابراین کسانی که کارهای دقیق دارند یا رانندگی می کنند صلاح است که دارو را شبها مصرف کنند. از دیگر عوارض پرگابالین میتوان به سردرد اختلال حافظه، خشکی دهان ، اختلال دید ، افزایش وزن اشاره کرد. البته حساسیتهای داروی نیز با این دارو گزارش شده است. مصرف آن در دوران شیردهی و حاملگی باید با احتیاط انجام بشود.
پرگابالین چگونه باعث کاهش درد می شود؟

این دارو کانال های کلسیمی را می بندد و مانع انتقال پیام های درد از نخاع به مغز می شود. این دارو یکی از داروی جدید است که در سال ۲۰۰۴ کشف شد و فرمول از روی داروی گاباپنتین ساخته شد. باید توجه داشت عوارضی که در در مورد پرگابالین ذکر شد ، در کمتر از ۱۰ درصد افراد اتفاق می افتد و نود درصد افراد معمولاً پرگابالین را بدون عارضه می توانند مصرف کنند. از بهترین روش های درمان سیاتیک که اکثر پزشکان ترجیح می دهند که ابتدا گاباپنتین برای بیمار تجویز کنند ، در صورتی که گاباپنتین موثر نباشد یا در بیمار عوارض ایجاد کند ، از پرگابالین استفاده می کنند. پرگابالین پس از مصرف سریع جذب می شود و مصرف آن با غذا اثری در جذب آن ندارد. بنابراین میتوان آن را همراه غذا مصرف کرد. این دارو به مقدار کمتر از یک درصد با پروتئینهای خون پیوند می شوند و ۹۹ درصد دارو به صورت آزاد در خون وجود دارد. نیمه عمر این دارو به طور متوسط حدود ۶ ساعت است. پس از این مدت دارو توسط کلیه دفع می شود و باید دوباره بیمار دوز جدید دارو را مصرف نمایید. پرگابالین از لحاظ ساختمانی بسیار شبیه لوسین و ایزولوسین است که اسید آمینه طبیعی بدن انسان است. در مقایسه بین پرگابالین و گاباپنتین باید گفت که پرگابالین سه بار قوی تر از گاباپنتین اثرات ضد درد دارد حدود ۶ بار اثرات ضد تشنج قوی تر نسبت به گاباپنتین دارد . پر گابالین هم در شیر ترشح می شود و هم از جفت انسان عبور می کند . بنابراین در دوران شیردهی و حاملگی باید با احتیاط مصرف شود.

درد رگ و عصب سیاتیک کمر و پا

سیاتیکا یا سیاتیک :هر گونه درد در مسیر عصب سیاتیک را سیاتیک را سیاتیک یا سیاتیکا بر خلاف تصور عام مردم درد در مسیر عصب سیاتیک بیشتر منشا فتق دیسک کمری دارد.

عصب سیاتیک بلندترین عصب بدن است که از پشت لگن شروع می‌شود، از باسن‌ها و هر دو پا می‌گذرد و تا انتهای پا امتداد دارد.

فهرست مطالب

علائم و نشانه ها
علت ها و دلایل
فتق دیسک کمر
تنگی کانال نخاعی
اسپوندیلولیستزیس (سر خوردن مهره)
دیگر علل
راه ها و روش های درمان
کمپرس سرد یا گرم
دارو
فیزیوتراپی و تمرین‌
تمرین‌های تقویتی درد پایین کمر
تمرین‌های کششی
کمربند طبی یا بریس
تزریق استروئید در اپیدورال
درمان دستی (کایروپراکتیک)
ماساژ درمانی
طب سوزنی

علائم و نشانه ها

بیمار مبتلا به سیاتیک گاهی علاوه بر پا درد از ضعف ساق پا کمر درد نیز رنج می‌برد، اما در کل شدت درد پا بسیار بیشتر از کمر درد است.

ازجمله علائم سیاتیک ،درد رگ و عصب سیاتیک کمر و پا می توان موارد زیر را برشمرد:

درد پایین کمر، البته چنانچه درد در این ناحیه بروز یابد، شدت آن کمتر از پا درد خواهد بود.
درد مداوم در باسن یا یکی از پاها، هر چند گاهی درد در هر دو سمت چپ و راست احساس می‌شود.
درد قسمت پایین کمر که از کمر شروع می‌شود و در امتداد مسیر عصب سیاتیک از پشت ران به سمت پایین و قسمت انتهایی پا منتشر می‌شود.
کاهش درد هنگام دراز کشیدن یا راه رفتن و تشدید درد در زمان نشستن یا ایستادن.
درد سیاتیک تیز یا سوزشی است.
برخی بیماران احساس ” مور مور شدن”، کرختی یا ضعف یا احساس سوزن سوزن شدن در پایین پا را تجربه می‌کنند.

علت ها و دلایل

اگرچه ابتلا به سیاتیک دلایل گوناگون و متعدد دارد، اما در اکثر موارد فتق یا لغزش دیسک علت درد سیاتیک می باشد.

سندروم پریفورمیس،تنگی کانال نخاعی،گاهی ضایعه دنبالچه ،سر خوردگی مهره کمری و گاهی التهاب سیاتیک

در اثر تزریق دارو می تواند عامل سیاتیکا باشد.
فتق دیسک کمر

ستون فقرات از مهره‌، دیسک‌ و عصب تشکیل می‌شود. مهره‌ها بلوک‌های استخوانی هستند که ساختار ستون فقرات

را شکل می‌دهند و از اعصاب محافظت می‌کنند.

از طرفی این دیسک‌ها هستند که بین مهره‌ها قرار می‌گیرند و از آنها محافظت می‌کنند. این دیسک‌ها ساختار محفظه

مانند فیبری سفتی دارند که ماده نرم‌تر ژلاتین مانندی را در میان می‌گیرد. فتق دیسک کمر زمانی رخ می‌دهد که

قسمت بیرونی دیسک به گونه‌ای پاره شود (ترک بردارد) که ماده ژلاتینی درون آن بتواند از دیسک بیرون بزند

و به سمت بیرون و بین مهره‌ها پیشروی کند. برجستگی حاصل به عصب سیاتیک فشار می‌آورد و در نتیجه فرد مبتلا به سیاتیک می‌شود.

اگرچه نمی‌توان دلیل تمام موارد متلاشی شدن دیسک را مشخص نمود، اما سن یکی از عامل‌های اصلی به شمار می‌آورد.

همگام با افزایش سن، آب درون دیسک‌های ستون فقرات نیز کمتر و کمتر می‌شود؛ این خشکی انعطاف‌پذیری دیسک

را کاهش و احتمال پارگی آن را افزایش می‌دهد از این فرایند گاهی با اصطلاح “بیماری فرسایشی ـ تحلیلی دیسک” یاد می‌کنند.
تنگی کانال نخاعی

در این عارضه مجرای محل عبور نخاع، در امتداد ستون فقرات، باریک می‌شود.

تنگی کانال نخاعی پی‌آمد رشد بیش از اندازه و ضخیم شدن رباط‌ها (لیگامان‌ها) و همچنین برجستگی دیسک‌های

ستون فقرات و ایجاد خارهای استخوانی مهره‌ها است. عصب سیاتیک در چنین حالتی تنها در موارد خاص آسیب می‌بیند،

به این معنا که بیمار با علائم کمر درد، درد رگ و عصب سیاتیک کمر و پا، سنگینی پا، حالت اندامی خمیده و

دشواری در راه رفتن مواجه می‌شود.

تنگی مجرای نخاع معمولاً از تغییرات مرتبط با سن ستون فقرات نشأت می‌گیرد، البته تأثیر بیماری فرسایشی

مفصل‌های ستون فقرات را نیز نمی‌توان نادیده گرفت که باعث به هم خوردن نظم و هم‌محور بودن مهره‌ها می‌شود.
اسپوندیلولیستزیس (سر خوردن مهره)

اسپوندیلولیستزیس زمانی رخ می‌دهد که مهره‌ای بلغزد و از موقعیت صحیح خود خارج شود. اگر مهره سر خورده

به عصب سیاتیک فشار بیاورد، بیمار به سیاتیک نیز مبتلا خواهد شد. فرسایش ناشی از افزایش سن یا تحلیل رفتن

مفصل‌های ستون فقرات رایج‌ترین دلیل سر خوردن مهره محسوب می‌شود. بااین حال افراد جوان‌تر نیز در

اثر شکستگی‌های ستون فقرات و خم شدن مکرر بیش از اندازه ستون فقرات به این عارضه دچار می‌شوند.
دیگر علل

دیگر علل نه چندان رایج ابتلا به سیاتیک عبارت‌اند از:

عفونت ستون فقرات
صدمه دیدن ستون فقرات یا رباط‌ها و عضله‌های پیرامون آن
وجود زائده‌ای مانند تومور درون ستون فقرات
سندرم دم اسب (کودا اکوینا)

راه ها و روش های درمان

روش‌های گوناگون بسیاری برای درمان کمر درد سیاتیک وجود دارد که با بهره‌گیری از آنها می‌توان درد

ناشی از فشرده شدن ریشه‌های عصبی را تسکین داد. معمولاً به بیماران توصیه می‌شود تا در کنار یکی از

درمان سیاتیک کمر اشاره شده یاتلفیقی از چند مورد از آنها تمرین‌ها و حرکت‌های مخصوص سیاتیک را نیز انجام دهند.
کمپرس سرد یا گرم

در مرحله‌ی اولیه‌ی سیاتیک و برای تسکین و درمان درد سیاتیک حاد می‌توان کمپرس‌های سرد و یا گرم را

به راحتی از داروخانه تهیه کرد. از کمپرس (گرم یا سرد) معمولاً هر دو ساعت ‌یک‌بار به مدت بیست دقیقه استفاده می‌شود.

بسیاری از بیماران در ابتدا از کمپرس سرد استفاده می‌کنند، بااین حال برخی نیز کمپرس گرم را برای تسکن درد مؤثرتر می‌دانند.

از این دو می‌توان به تناوب استفاده کرد.
دارو

مصرف مسکن‌های تجویزی یا آزاد به آرام شدن درد کمک می‌کند. داروهای غیراستروئیدی ضد التهاب

(مانند ایبوپروفن، ناپروکسین یا بازدارنده‌های COX-2) یا استروئیدهای خوراکی التهاب، یعنی عامل مؤثر

در بروز درد سیاتیک، را کاهش می‌دهند.
فیزیوتراپی و تمرین‌

تمرین‌های فیزیوتراپی، شامل حرکت‌های اصلاحی تقویتی، کششی و ایروبیک (هوازی)، مؤلفه اصلی تقریباً تمامی

برنامه‌های درمان سیاتیک به شمار می‌رود.

چنانچه بیمار برنامه منظم تمرین‌های کششی، تقویتی و ایروبیک ملایم را به درستی پی‌گیری کند، سریع‌تر از

درد سیاتیک رهایی خواهد یافت و احتمال عود درد در آینده نیز کمتر خواهد شد.
تمرین‌های تقویتی درد پایین کمر

تمرین‌های بسیاری به درمان سیاتیک و تقویت ستون فقرات و عضله‌های حمایت کننده آن، رباط‌ها و تاندون‌ها کمک می‌کند.

اکثر این تمرین‌ها علاوه بر کمر بر عضله‌های شکم، باسن و مفصل ران نیز متمرکز می‌شود.

از آنجایی که این عضله‌ها از ستون فقرات حمایت می‌کنند، آن را در یک راستا نگه می‌دارند و احتمال آسیب

یا صدمه دیدنشان حین انجام حرکت‌های کششی یا چرخشی را کاهش می‌دهند، قوی‌تر شدن تمام این عضله‌ها تسکین درد

را به دنبال خواهد داشت.
تمرین‌های کششی

تمرین‌های کششی که نقش مهمی در تسکین درد سیاتیک دارند، به گونه‌ای طراحی شده‌ا‌ند تا عضله‌هایی را

هدف قرار دهند که سفتی و انعطاف‌ناپذیر بودنشان موجب درد می‌شود.

کشش عضله همسترینگ معمولاً همواره بخش مهمی از برنامه تمرینی سیاتیک به شمار می‌رود.
نمایشگر ویدیو
00:00
02:33
کمربند طبی یا بریس

کمربند طبی یا بریس تأثیر فوق‌العاده‌ای در کاهش درد سیاتیک دارد. این روش بیشترین مزیت را برای بیمارانی دارد

که دردشان با بستن یا محکم پیچیدن حوله یا ملحفه (تا شده از درازا) دور شکم و پشت آرام می‌شود. اگر درد پس

از این آزمایش ساده کاهش یابد، بهتر است برای مدتی کوتاه از بریس یا کمربند طبی استفاده کرد.

بستن کمربند طبی و تقویت عضله‌های عمیق مرکزی از بروز مجدد این عارضه در آینده جلوگیری می‌کند.
تزریق استروئید در اپیدورال

در صورت شدید بودن درد، به منظور کاهش التهاب داروی استروئیدی در فضای اپیدورال تزریق می‌شود. تفاوت تزریق اپیدورال و مصرف داروی استروئیدی خوراکی در این است که استروئید در تزریق مستقیماً وارد ناحیه دردناک اطراف عصب سیاتیک می‌شود تا التهاب دامن زننده به درد را کاهش دهد.
درمان دستی (کایروپراکتیک)

درمان درد پایین کمر علت درد سیاتیک دستی تنظیم ستون فقرات صرفاً باید توسط متخصص

آموزش دیده و مجربی (مانند متخصصین کایروپراکتیک، استئوپاتی یا فیزیوتراپی) انجام شود.

در این روش بر تنظیم و هم‌ راستا کردن مهره‌های ستون فقرات تمرکز می‌شود که حصول آن به

نوبه خود در درمان عارضه‌های اصلی مسبب درد سیاتیک مؤثر خواهد بود.
ماساژ درمانی

کارآمدی گونه‌های خاصی از ماساژ درمانی به اثبات رسیده است. افزایش جریان خون،

شل کردن عضلات و ترشح اندورفین (مسکن طبیعی بدن) از مزایای بهره‌گیری از ماساژ

در درمان کمر درد و درد عصب سیاتیک کمر به شمار می‌آید.
طب سوزنی

در این روش سوزن‌هایی به باریکی تار مو در نزدیکی ناحیه درد وارد پوست می‌شود.

بیمار معمولاً هنگام طب سوزنی هیچ دردی حس نمی‌کند.

سازمان غذا و داروی امریکا طب سوزنی را به عنوان روشی برای تسکین درد تأیید کرده است

و مؤسسه ملی سلامت نیز طب سوزنی را برای تسکین دردهای پشت بدن، از جمله سیاتیک، مؤثر دانسته است.

عصب سیاتیک (sciatic nerve) یا عصب کَپَلی، قطورترین عصب بدن انسان است که از ناحیه کمری آغاز و تا انتهای پا امتداد دارد. عصب سیاتیک درشت‌ترین شاخه شبکه خاجی (ساکرال) است و از دو عصب تشکیل شده‌است که عبارتند از درشت‌نئی (تیبیال) و نازک‌نئی (پرونئال) مشترک. این عصب از طریق سوراخ سیاتیک بزرگ و زیر ماهیچه گلابی‌شکل (پیریفورمیس) از لگن خارج می‌شود.

عصب سیاتیک از اتصال ریشه‌های عصبی L4-S3 که از مهره‌های کمری و خاجی خارج شده تشکیل می‌شود و بعد از خارج شدن از لگن از پشت باسن به پشت ران رفته و در بالاتر از مفصل زانو به دو شاخه به نام‌های عصب درشت‌نی و عصب نازک‌نئی مشترک (پرونئال) تقسیم می‌شود.

هرگونه فشار بر روی این عصب می‌تواند باعث ایجاد درد در تمام طول عصب شود (یعنی مسیری که از کمر شروع می‌شود و از پشت پا پایین می‌آید و تا پاشنه و کف پا می‌رسد). سیاتیک بیشتر در سنین ۵۰–۳۰ سالگی بوجود می‌آید و علت عمده آن پاره شدن دیسک بین مهره ای است. بدنبال وارد شدن فشار بیش از حد به ستون مهره، قسمت حلقوی محیطی دیسک (آنولوس فیبروزوس) پاره شده و قسمت مرکزی (نوکلئوس پولپوزوس) از بین شکاف پارگی به بیرون راه پیدا می‌کند. این قسمت بیرون زده را هرنی یا فتق می‌گویند.

در راس حفره پس زانو به دو شاخه خارجی یا نازک‌نئی مشترک (پرونئال) و داخلی یا درشت‌نئی تقسیم می‌شود که این تقسیم در بالاتر یا حتی در لگن ممکن است صورت بگیرد. در قسمت اول در ناحیه سرینی (گلوتئال)، ممکن است در اثر تزریقات داخل عضلانی یا در رفتگی پشتی مفصل ران یا در موارد جراحی روی مفصل ران آسیب ببیند. در تزریقات عمدتاً قسمت نازک‌نئی مشترک آن آسیب می‌بیند. در وسط پشت ران بلافاصله پس از خروج از زیر ماهیچه سُرینی بزرگ سطحی شده و فقط توسط پوست و فاشیا پوشیده می‌شود. همچنین در فتق دیسک‌های کمری نیز ممکن است به شاخه‌های عصب سیاتیک فشار وارد شود و علائم تیر کشیدن درد به پشت ران و از زانو به پایین می‌شود.
محتویات

۱ عصب‌دهی
۲ نگارخانه
۳ جستارهای وابسته
۴ منابع

عصب‌دهی

عصب سیاتیک شاخه‌های مفصلی به مفاصل زانو و مچ پا، شاخه‌های عضلانی (به اداکتور ماگنوس، ماهیچه نیم‌وتری، ماهیچه نیم غشایی، ماهیچه دوسر رانی) و شاخه‌های حسی دارد. عصب تیبیال (شاخه عصب سیاتیک) به پشت ساق و سپس کف پا رفته و حس نواحی ذکر شده و حرکت عضلاتی را که در این نواحی هستند تأمین می‌کند. عصب پرونئال در ناحیه زانو به دو شاخه سطحی و عمقی تقسیم می‌شود. هر دو این شاخه‌ها از جلو استخوان‌های ساق به پایین آمده و به پشت پا می‌روند. عصب پرونئال سطحی بیشتر مسئول حس پشت پا است و عصب پرونئال عمقی حرکت عضلات جلوی ساق را تأمین می‌کند.

ارائه شده توسط : حسین ایزدی

در وب سایت : جم نما