CPI مخفف Consumer Price Index و به معنای شاخص بهای مصرف کننده است . این شاخص تغییر میانگین وزنی سبدی از کالاهای مصرفی و خدماتی مانند حمل و نقل و مراقبت های پزشکی و ... را اندازه گیری می کند . وزن کالاها و خدمات مندرج در محاسبه این شاخص بر اساس اهمیت آنها تعیین می شود . شاخص بهای مصرف کننده که گروه ها و طبقات مختلف اقتصادی با سطوح مختلف درآمدی را در نظر می گیرد ، سنجه ای برای بررسی هزینه های زندگی و یکی از متداول ترین داده ها برای اندازه گیری تورم است که به صورت مکرر از آن استفاده می شود . تورم به معنای کاهش قدرت خرید یک ارز یا افزایش بهای کالاها یا خدمات در یک بازه زمانی است . به عبارت دیگر تخمین کمی کاهش قدرت خرید یک ارز می تواند در افزایش میانگین بهای کالاها و خدمات خود را نشان دهد . افزایش تورم غالبا به صورت درصد بیان می شود . برای مثال اگر بگوییم تورم 5 درصد افزایش پیدا کرده است به این معناست که قدرت خرید یک واحد از ارز آن کشور 5 درصد کاهش پیدا کرده است . نرخ تورمی اعلامی بیانگر افزایش یا کاهش تورم نسبت به دوره زمانی قبلی است . مثلا اگر CPIماهیانه باشد به این معناست که شاخص بهای مصرف کننده نسبت به ماه قبل چه تغییری کرده است . گرچه شاخص بهای مصرف کننده تغییر بهای سبدی از کالاها و خدمات مصرفی را در نظر می گیرد ، این شاخص پس اندازها ، سرمایه گذاری ها و هزینه های گردشگران خارجی را در نظر نمی گیرد . سبدی که در محاسبه شاخص بهای مصرف کننده لحاظ می شود شامل اقلام زیر می شود : محاسبه شاخص بهای مصرف کننده در جدول زیر دوره های انتشار CPI در کشورهای مختلف آورده شده است: دوره های انتشار CPI در کشورهای مختلف
برای مشاهده شاخص بهای مصرف کننده کشورهای جهان می توانید از لینک زیر استفاده کنید : www.economy.com حال به اهمیت شاخص بهای مصرف کننده برای تریدرهای فارکس می پردازیم . بانک های مرکزی کشورها که مسئول کنترل نرخ تورم هستند از داده ها و شاخص های اقتصادی برای تنظیم سیاست های پولی خود استفاده می کنند . یکی از مهمترین شاخص هایی که تاثیر بسزایی در تصمیم گیری های بانک های مرکزی دارد ، CPI است . در صورتی که شاخص بهای مصرف کننده افزایش پیدا کند بانک مرکزی مجبور خواهد شد برای کنترل نرخ تورم و جلوگیری از کاهش قدرت خرید مصرف کننده نرخ بهره را افزایش دهند و افزایش نرخ بهره باعث کاهش تورم و افزایش ارزش ارز یک کشور می شود . پس از نگاه بنیادی و اقتصادی می توانیم با استفاده از داده های تورمی آینده اقتصاد و ارزش ارز یک کشور را پیش بینی کنیم . اما مورد استفاده CPI به همین جا ختم نمی شود . هنگام اعلام خبرهای مهمی مانند CPI بازار دستخوش رفتارهای هیجانی می شود و قیمت جفت ارزهای مختلف نوسانات شدیدی را تجربه می کند . بعضی از معامله گران ترجیح می دهند در مواقع اعلام خبر ترید نکنند و برخی دیگر نیز که به آنها News Trader می گوییم زمان اعلام داده های مهم اقتصادی را فرصت بسیار خوبی برای کسب سود می پندارند . مهم نیست شما در کدام دسته بندی قرار می گیرید . چیزی که اهمیت دارد این است که اگر تریدر فارکس هستید نمی توانید به شاخص های مهم اقتصادی مانند CPI بی اعتنا باشید . در شکل زیر رفتار قیمت در لحظه اعلام خبر CPI آمریکا را روی جفت ارز GBP/USD ملاحظه می کنید : رفتار قیمت در لحظه اعلام خبر CPI آمریکا را روی جفت ارز GBP/USD همان گونه که ملاحظه می کنید قیمت در کمتر از یک ساعت حدود 100 پیپ نوسان کرده است . انواع CPI : Core CPI ( شاخص بهای مصرف کننده خالص ) Core CPI یا شاخص بهای مصرف کننده خالص به نوعی از CPI گفته می شود که در آن قیمت مواد غذایی و انرژی لحاظ نمی شود . از آنجایی که گاها قیمت این دو کالا تحت تاثیر ناآرامی های سیاسی در سطح داخلی و بین المللی دستخوش نوسانات شدیدی می شود ، در نظر نگرفتن قیمت مواد غذایی و انرژی می تواند دید دقیق تری از وضعیت تورمی به دست دهد . برای درک بهتر این موضوع به نمودار شکل زیر که مقایسه شاخص بهای مصرف کننده خالص و عادی آمریکا را در 20 سال اخیر نشان می دهد ، توجه کنید . شاخص بهای مصرف کننده خالص نمودار قرمز رنگ CPI و نمودار آبی رنگ Core CPI است Median CPI ( شاخص بهای مصرف کننده متوسط ) شاخص بهای مصرف کننده متوسط نوعی از CPI است که در آن از میانگین تغییر بهای لیست بلندی از کالاها و خدمات استفاده می شود . این شاخص تغییر بهای مولفه هایی که بیشترین و کمترین تغییر قیمت را در دسته بندی های مخنلف در بازه زمانی مد نظر داشته اند را لحاظ نمی کند . به لحاظ آماری و ریاضی این نوع از محاسبه CPI به دلیل در نظر نگرفتن مولفه های پر نوسان تغییر قیمتی می تواند برای محاسبه روند تغییر نرخ تورم و مطالعه بنیادی آن مناسب باشد . Trimmed CPI ( شاخص بهای مصرف کننده تعدیل شده ) شاخص بهای مصرف کننده تعدیل شده نوعی از CPI است که در آن هر تغییر قیمتی بالاتر یا پایین تر از درصد مشخصی (مثلا 16 درصد ) را در دوره زمانی مورد مطالعه ، در نظر نمی گیرد و این امر فارق از اینکه کالا یا خدمات مربوطه در چه نوع دسته بندی گنجانده می شود انجام می پذیرد . در نمودار شکل زیر نمودار مقایسه انواع CPI ماهیانه آمریکا آورده شده است : شاخص بهای مصرف کننده تعدیل شده نتیجه گیری در این مقاله کوشش کردیم شاخص بهای مصرف کننده ، انواع آن و تاثیراتی که در بازار ارز می گذارد را توضیح دهیم . فارق از اینکه در بازار فارکس تحلیل گر تکنیکال هستید یا فاندامنتال باید از شاخص های اقتصادی مهم و زمان اعلام آن ها مطلع باشید. CPI یکی از مهم ترین این شاخص هاست چرا که هم به صورت کوتاه مدت و هیجانی و هم به صورت بلند مدت و بنیادی در قیمت جفت ارزها تاثیر گذار است .