تحقیق درباره غیبت امام زمان عج

چرا خداوند امام زمان(عج)را از دیده ها غایب کرد؟ و غیبت صغرای امام زمان(عج) چند سال طول کشید؟یازدهمین پیشوای شیعه، حضرت امام حسن عسکری (ع) در سال دویست و شصت هجری قمری به شهادت رسید و مقام امامت و رهبری امت به فرمان خداوند بزرگ به فرزند ارجمند وی حضرت مهدی (عج) انتقال یافت، روزی که امام پدر ارجمند خود را از دست داد، سن مبارک او از شش سال تجاوز نمی کرد، چون دشمنان امام (عج) هر لحظه در کمین او بودند و تصمیم گرفته بودند که به هر قیمتی به زندگی او خاتمه دهند، وی به فرمان خداوند از دیده مردم غایب گردید این غیبت تا مدتی به گونه ای بود که شیعیان خاص آن حضرت می توانستند مسائل مورد نیاز خود را به وسیله چهار نماینده خاص وی از حضرتش سؤال کنند و پاسخ آنها را به طور کتبی دریافت نمایند. این جریان تا سال سیصد و بیست و نه هجری قمری که مجموعا (69 سال) ادامه داشت.

تحقیق درباره غیبت امام زمان (عج)

انواع غیبت امام زمانغیبت صغریغیبت صغری از سال دویست و شصت آغاز گردید و در سال سیصد و بیست و نه که سال وفات آخرین نماینده اوست پایان یافت. غیبت کبری
از پایان غیبت صغری آغاز می‌شود و تا حال ادامه دارد
غیبت در کلام امامانغیبت دو گانه امام دوازدهم (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه)، سالها پیش از تولد او توسط امامان قبلی، پیشگویی شده و از همان زمان توسط راویان و محدثان، حفظ و نقل و در کتابهای حدیث ضبط شده است که به عنوان نمونه به نقل چند حدیث در این زمینه اکتفا می‌کنیم:۱ - امیر مؤمنان (علیه‌السّلام) فرمود: (امام) غایب ما، دو غیبت خواهد داشت که یکی طولانی‌تر از دیگری خواهد بود. در دوران غیبت او، تنها کسانی در اعتقاد به امامتش پایدار می‌مانند که دارای یقینی استوار و معرفتی کامل باشند. ۲ - امام باقر (علیه‌السّلام) فرمود: (امام) قائم دو غیبت خواهد داشت که در یکی از آن دو: خواهند گفت: او مرده است..۳ - ابوبصیر می‌گوید، به امام صادق (علیه‌السّلام) عرض کردم: امام باقر می‌فرمود: قائم آل محمد (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه) دو غیبت خواهد داشت که یکی طولانی‌تر از دیگری خواهد بود.امام صادق (علیه‌السّلام) فرمود: بلی، چنین است..۴ - حضرت صادق (علیه‌السّلام) فرمود: امام قائم دو غیبت خواهد داشت: یکی کوتاه مدّت و دیگری دراز مدّت..سیر تاریخ، صحت این پیشگوییها را تایید کرد و همچنانکه پیشوایان قبلی فرموده بودند، غیبتهای دو گانه امام عینیّت یافت.
غیبت امام از دیدگان ما به این معنی نیست که او در جهان دیگری جز این جهان زندگی می کند و یا وجود جسمانی او به وجود ناپیدایی مانند امواج "اثر" تبدیل گردیده است؛ بلکه معنی غیبت امام (عج) این است که او در میان مردم زندگی می کند و مردم وی را می بینند ولی نمی شناسند و از یک زندگی طبیعی برخوردار است.
اما چرا غیبت او طولانی است و فلسفه این غیبت ممتد چیست؟ در برابر این پرسش باید گفت، برنامه حضرت مهدی (عج) با برنامه پیامبران(ع) و سایر پیشوایان یک تفاوت کلی دارد و آن این است که برنامه وی قانون گذاری نیست؛ بلکه یک برنامه به تمام معنی اجرایی در تمام جهان است؛ به این معنی که او مأموریت دارد تمام اصول تعلیمات اسلام را در جهان پیاده کند و اصول عدالت و داد و حق و حقیقت را در میان همه افراد بشر گسترش دهد.
درست است که پیامبران و امامان(ع) نیز قسمت هایی از این برنامه را اجرا کرده اند، ولی بر اثر نبودن آمادگی در بسیاری از مردم جهان، این موضوع جنبه جهانی و عمومی به خود نگرفت و پس از نفوذ بر شعاع معینی از جامعه های انسانی متوقف ماند.
روشن است که پیاده شدن یک چنین برنامه انقلابی جهانی که به وسیله آن اصول عدالت و دادگری و حق و حقیقت در میان همه مردم جهان گسترش یابد، شرایط و مقدماتی لازم دارد و این شرایط و امکانات جز با مرور زمان و تکامل همه جانبه اجتماع ممکن نیست، که از جمله عبارتند:
1- آمادگی روحی
در درجه نخست باید مردم جهان برای اجرای این اصول، تشنه و آماده گردند و تا در مردم جهان تقاضایی نباشد "عرضه" هر نوع برنامه مادی و معنوی مؤثر نخواهد بود. قانون عرضه و تقاضا نه تنها در نظام زندگی اقتصادی حکم فرما است و تا تقاضایی از مردم نسبت به کالایی نباشد عرضه آن کالا کم اثر خواهد بود، بلکه عین این نظام در عرضه برنامه های معنوی و اصول اخلاقی و مکتب های سیاسی و انقلابی نیز حکم فرما می باشد و تا در اعماق دل مردم برای این نوع امور تقاضا و درخواستی نباشد عرضه آن با شکست روبرو شده و کاری از پیش نخواهد رفت.
البته گذشت زمان و شکست قوانین مادی و پدید آمدن بن بست های جهانی و کشیده شدن بشریت بر لب پرتگاه جنگ، مردم جهان را خسته خواهد کرد و آنان را به این حقیقت واقف خواهد ساخت که اصول قوانین مادی و سازمان های به اصطلاح بین المللی، نه تنها نمی توانند مشکلات زندگی را حل کنند و عدالت را در جهان حکمفرما سازند، بلکه همین خستگی و یأس، مردم دنیا را برای پذیرش یک انقلاب بنیادی مهیا و آماده می سازد و می دانیم که این موضوع نیاز به گذشت زمان دارد تا تجربه های تلخ زندگی ثابت کند که تمام نظامات مادی و سازمان های بشری در اجرای اصول عدالت و احقاق حق و برقراری امنیت و آرامش، عاجز و ناتوان می باشند و سرانجام بر اثر یأس و نومیدی، این تقاضا در مردم گیتی برای تحقق چنان آرمان الهی پدید آید و زمینه برای عرضه یک انقلاب جهانی به وسیله یک مرد الهی و آسمانی از هر نظر مساعد گردد.
یکی از نشانه های روشن قیام امام زمان (عج) که احادیث اسلامی همگی بر آن اتفاق دارند این است که سراسر اجتماع بشری را جور و ستم و تعدی و بیدادگری فرا می گیرد و ابرهای یأس و نومیدی زندگی جامعه انسانی را تیره می سازد و در حقیقت فشار ظلم و تعدی آن چنان بر دوش آنان سنگینی می کند که انسان را برای پذیرش انقلاب دیگر، انقلابی عمیق و بنیادی به دست توانا و نیرومند یک مرد الهی آماده می سازد.
2- تکامل علوم و فرهنگ های انسانی
از سوی دیگر برای برقرار ساختن یک حکومت جهانی، براساس عدل و داد، نیاز فراوانی به پیشرفت علوم و دانش ها و فرهنگ های اجتماعی و مردمی دارد که آن نیز بدون پیشرفت فکری و گذشت زمان ممکن و میسر نمی گردد.
برقراری حکومت جهانی که در سراسر جهان، عدل و داد و قانون حکومت کند و همه مردم جهان از کلیه مزایای فردی و اجتماعی اسلام بهره مند گردند بدون وجود یک فرهنگ پیشرفته در کلیه شؤون بشری امکان پذیر نیست و هرگز بدون یک فرهنگ کامل، جامه عمل به خود نمی پوشد. این نیز احتیاج به گذشت زمان دارد.
3- تکامل وسایل ارتباط جمعی
از سوی دیگر، چنین حکومتی نیاز به وجود وسایل کامل ارتباط جمعی دارد تا در پرتو آن بتواند مقررات و احکام و اصول انسانی را از طرق مختلف در مدت کوتاهی به مردم جهان اعلام کند. این موضوع بدون تکامل صنایع انسانی و گذشت زمان نیز انجام نمی گیرد.
4- پرورش نیروی انسانی
از همه این ها گذشته، پیشبرد چنین هدفی و پی ریزی چنان انقلابی به یک نیروی فعال و سازنده انسانی دارد که در واقع ارتش انقلاب جهانی را تشکیل می دهد و تشکیل چنین ارتشی و به وجود آمدن چنین افراد پاکباخته و فداکارای که در راه هدف و حقیقت از همه چیز بگذرند نیاز به گذشت زمان دارد.
اگر در برخی از روایات می خوانیم که فلسفه طولانی شدن غیبت امام زمان (عج) ، همان امتحان و آزمایش مردم است، ممکن است ناظر به همین قسمت باشد؛ زیرا امتحان و آزمایش در منطق اسلام نه به معنی آزمونهای معمولی و کشف امور پنهانی است، بلکه مقصود از آن پرورش روحیات پاک و پدید آوردن حداکثر ورزیدگی در افراد می باشد. [i]
اما با این حال چرا امام (عج) در میان مردم شناخته نمی شود و بطور ناشناس زندگی می کند؛ در صورتی که برای او ممکن است که به طور شناخته شده در میان مردم به سر ببرد تا روزی که فرمان الهی درباره انقلاب جهانی او فرا رسد؟
درباره این سؤال باید گفت، امام (عج) همچون انسان های دیگر طبق سنن عادی انسانی زندگی می کند ولی او از یک عمر طولانی برخوردار است، اگر شناخته می شد هرگز از گزند نیروهای اهریمنی که در هر عصر و زمانی تعداد و شماره های آنها کم نیست مصون و محفوظ نمی ماند و به دست آنان از بین می رفت، چنان که تاریخ این مطلب را درباره تمام امامان و پیشوایان گذشته به روشنی ثابت کرده است؛ و اگر آفتاب عمر امامی از پیشینیان به وسیله اهریمنان بدخواه غروب می کرد امام و پیشوای دیگری جای او را می گرفت، در صورتی که این موضوع درباره حضرت مهدی (عج) چنین نیست؛ او آخرین حجت خداست و باید برنامه به دست او اجرا گردد.
در این صورت، ناچار باید به طور ناشناس زندگی کند تا روزی که ماموریت اجرای این برنامه به او محول گردد.
البته آنچه گفتیم درباره فلسفه غیبت امام (عج) و علت زندگی کردن او به طور ناشناس بود و اما این که وجود امام در پشت پرده غیبت چه منافعی برای مردم دارد و هم اکنون جامعه انسانی از وجود امام چه سودی می برد، خود موضوع دیگری است که باید جداگانه درباره آن بحث نمود و از موضوع سؤال بالا خارج است.

---

ارائه شده توسط : جم نما

در وب سایت : جم نما