لغت تعاون از ریشهی «عون» و در باب تفاعل به معنای همکاری آمده و همسان با واژه cooperation در زبانهای اروپائی به کار میرود.واژههائی که از این لغت مشتق میشوند عبارتند از:
Cooperative به معنی شرکت تعاونی. Cooperatism به معنی مکتب تعاون.
واژه تعاون cooperation را نخستین بار رابرت اوون انگلیسی (Robert Owen) در مقابل واژه رقابت Competition به کار برد. سپس صاحب نظران و مصلحان اجتماعی این کلمه را با مفاهیم و کارکردهای متفاوتی به کار بستند, تا جایی که مقوله نهضت تعاونی Cooperative Movement و حتی تعاون گرایی Cooperatism در نظریه های اقتصادی – اجتماعی, جایگاه ویژه ای یافت.
تعاون به مفهوم خاص آن به نوع مشخصی از کارکردن با یکدیگر اشاره دارد که از طریق تشکیل سازمان رسمی و به کارگیری روشهای مدیریتی خاص، دسترسی به اهداف مشترک را امکانپذیر میسازد.
تعاون درمفهوم عام، اشاره به همکاری، مساعدت، یاریگری، رعایت منافع جمعی، دستگیری از دیگران و...دارد و به زبان ساده مدد رساندن به یکدیگر در جهت ارضای نیاز مشترک است. هنگامی که فردی نتواند به تنهایی کار یا فعالیت زندگی را انجام دهد، راه درست آن است که از دیگران کمک گیرد تا آن کار را به صورت دسته جمعی انجام دهند ، این شیوه کار را تعاون میگویند. تعاون یکی از راههای شناخته شده برای حل مشکلات اقتصادی و اجتماعی زندگی است، چرا که با کار گروهی و مشورت، مشکلات و مسایل انسان راحتتر حل خواهد شد.
در مکتب اسلام تعاون و تأمین اجتماعی اقشار محروم و نیازمند جامعه به عنوان یکی از ضرورت های تفکر هنجاری مورد توجه قرار گرفته است.ازاین رو در قرآن کریم و احادیث اهل بیت (ع) ضمن تاکید برهمکاری،دیگر یاری، و سعی در رفع مشکلات اجتماعی، اقتصادی و...فقرا، محرومان و نیازمندان جامعه، به مبانی، اصول و فلسفة تعاون نیز اشاره شده است که تعلق اموال به جامعه، اعتقاد به حق همة افراد در ثروت های طبیعی، برادری و اخوت اسلامی و مشارکت فقراء در اموال اغنیاء از آن جمله است.
در فرهنگ کهن سال ایران نیز که از قدیم با تعالیم دین مبین اسلام عجین می باشد، برای تعاون وهمکاری ارزش والایی قایل شده است. در پایان بایستی به این نکته اشاره شود که "تعاون" به عنوان بخشی بالقوه ، توانمند ، نقش آفرین و یکی از مهم ترین بخشهای اقتصادی کشور توان برآوردن نیاز افراد دارای اندیشه و باور کار گروهی را دارد. با پیوستن به این بخش و تجربه آن، باور خود را به منصه ظهور برسانید. چرا که تعاونی ها به عضو خود نیرو و اعتماد به نفس می دهند. عضو، تحمل پذیرش شکست را دارد، در تعاونیها عضو با اطمینان به "گروه" می پیوندد و تکیه می کند تا سرشار از پتانسیل کارآمد، خلاقیتهای خود را شکوفا سازد