همه اعضای بدن در سالم نگه داشتن بدن و توانایی بخشیدن به او برای انجام وظایفش، نقش مهمی دارند. زبان نیز یکی از اعضای مهم بدن است که بدون وجود آن، زندگی بسیار مشکل خواهد شد. کمک به صحبت کردن، حس کردن طعم و مزه و کمک به جویدن غذا بخشی از وظایف زبان میباشد.
ما در طول زندگی دائماً در حال استفاده از زبان خود هستیم، اما شاید تا به حال به آن توجهی نکرده باشیم. پس بهتر است با شگفتیهای این عضو بدن بیشتر آشنا شویم. زبان ویژگیهای منحصر به فردی دارد: عضوی ماهیچهای است.
زبان انسان تنها عضوی از بدن است که بدون حمایت هیچگونه اسکلتی فعالیت میکند. همین عامل کار این عضو بدن را منحصر به فرد کرده است. هیچگاه خسته نمیشود.
زبان به دلیل اینکه از ۸ ماهیچه قوی تشکیل شده و بسیار انعطافپذیر است، هرچقدر هم که فعالیت داشته باشد، هیچگاه خسته نشده و درد نمیگیرد. البته به شرط آنکه در سلامت کامل باشد و دچار بیماری خاصی نباشد. در حالی که ماهیچههای دیگر بدن مثل دست و پا در اثر فعالیت زیاد خسته شده و درد میگیرند. حتماً شما هم افرادی را مشاهده کردهاید که هرچقدر حرف میزنند یا غذا میخورند، خسته نمیشوند! تنها عضو چشایی است.
روی سطح زبان هزاران فرورفتگی و برآمدگی وجود دارد که مسئول سنجش مزه میباشند. این جوانههای چشایی، مزه هر خوراکی از ترش و شیرین گرفته تا شوری و تلخی را تشخیص میدهند. زبان هرکس مانند اثر انگشت، متفاوت است.
ما میدانیم که اثر انگشت هرکس با دیگری متفاوت است. این موضوع در مورد زبان هم صادق است. یعنی اثر زبان هرکس با دیگری متفاوت است و میتواند برای تشخیص هویت افراد مورد استفاده قرار بگیرد. نقاط چشایی زبان مشخص است؟
اطلاعاتی که ما در کتابهای علمی خواندهایم به ما میگوید که هر قسمت از زبان مسئول شناسایی مزه خاصی است. اما محققین دریافتهاند که تمام قسمتهای زبان جوانههای چشایی دارد که میتوانند همه مزهها را تشخیص دهند، اما تراکم این جوانههای چشایی برای هر مزه خاص در یک نقطه متراکمتر است. پس میتوان گفت که همه نقاط زبان همه مزهها را تا حدودی تشخیص میدهند. زبان چاق میشود.
وزن زبان ثابت نیست. اگر شخصی اضافه وزن پیدا کند، این افزایش وزن در زبان او هم اتفاق میافتد، بنابراین زبان چاق میشود. شاید گاهی احساس کرده باشید زبانتان در داخل دهان جای نمیگیرد و مدام آن را گاز میگیرید، چاقی زبان یکی از علل این موضوع میباشد. همه زبان شما، همان بخشی نیست که قابل دیدن است.
زبان انسان و شگفتیهای آن
ما تنها میتوانیم یک سوم از طول اصلی زبان خودمان را مشاهده کنیم، دو سوم باقی مانده در داخل گلو است و شاید به راحتی نتوان آن را در آینه مشاهده کرد. حس چشایی در زبان، سلامت جان ما را حفظ میکنند.
همانطور که گفته شد، زبان مسئول چشیدن مزهها میباشد. ما روزانه خوراکیهای زیادی میخوریم که زبان مزه آن را در قالب یک پیام عصبی به مغز میفرستد تا ما بتوانیم مزه آن را درک کنیم. همین عامل سبب میشود که انسان در مورد خوردن خوراکیهای جدید، احتیاط کند. به این ترتیب اگر خوراکی سمی یا فاسد باشد از مزه بد آن، زبان به سرعت متوجه میشود و مغز به ما فرمان میدهد که از خوردن آن اجتناب کنیم. بنابراین حس چشایی در زبان، جان ما را نجات میدهد.
از طرف دیگر زمانی که انتهای زبان لمس میشود، یک انقباض عضلانی در گلو اتفاق میافتد که سبب مسدود شدن گلو میشود. با این کار زبان از بدن در برابر ورود ناخواسته چیزی به گلو محافظت میکند.
برخی داروها مثل قرصهای زیرزبانی به سرعت زیر زبان حل شده و در کمتر از یک دقیقه وارد جریان خون میشوند تا بیمار را نجات دهند. زبان در تشخیص طعم، تنها نیست!
این حس را زمانی که سرما خوردهاید بارها تجربه کردهاید. وقتی ما سرما میخوریم، دچار گرفتگی بینی میشویم، بنابراین طعم غذاها را تشخیص نمیدهیم و همه چیز برای ما بیمزه میشود. این به همکاری بین بینی و زبان اشاره میکند، زبان مزهها و بینی طعمها را تشخیص میدهد و از همکاری این دو عضو ما از خوردن خوراکیهای خوشمزه لذت میبریم. رنگ زبان، نشانگر وضعیت سلامتی شماست.
زبانی که کاملاً به رنگ صورتی باشد، نشان از سلامت بدن فرد دارد. هرگونه تغییر رنگی در زبان نشانه یک بیماری است. به عنوان مثال اگر رنگ زبان سفید شود به معنی وجود بیماریهای باکتریایی و قارچی در بدن است و رنگ زرد زبان نشاندهنده مشکلات کبدی و معدهای میباشد. بیش از ۶۰۰ نوع باکتری قادرند تا روی زبان زندگی کنند.
گاهی اوقات صبح که از خواب برمیخیزید، حتماً با بوی بد دهان مواجه شدهاید. این بوی ناخوشایند به دلیل فعالیت باکتریها، روی زبان است. اگر زبان قبل از خواب به خوبی تمیز شود، بوی کمتری احساس خواهید کرد. برخی از پزشکان توصیه میکنند تا مسواک خود را روی زبان هم بکشید تا کاملاً پاکیزه شود. زبان خیلی سریع ترمیم میشود.
برای همه ما پیش آمده که گاهی زبان خود را گاز میگیریم. اما معمولاً درد آن در همان لحظه احساس میشود و چند ساعت بعد خبری از آن نیست. بزاق دهان و بافت تشکیلدهنده زبان، به سرعت زخمها را ترمیم میکنند. شاید زبان سریعترین عضو ترمیمکننده بدن باشد.