شبه جمله چیست

در آموزش‌های قبلی مجله فرادرس با برخی از مباحث زبان فارسی از قبیل صفت و موصوف، مضاف و مضاف‌الیه و مسند و مسندالیه آشنا شدیم. در این آموزش می‌خواهیم به این پرسش پاسخ دهیم که شبه جمله چیست و چه انواعی دارد.

شبه جمله چیست؟

احتمالاً برایتان پیش آمده که جایی از بدنتان درد بگیرد و برای بیان درد خود کلماتی مانند «آه» را به کار برده باشید؟ در واقع منظور همه ما در این موقعیت این است: «درد دارم» یا چیزی شبیه این. در واقع همین کلمه «آه» که خود معنای یک جمله کامل را می‌رساند، یک «شبه جمله» است.

فیلم مجموعه آموزش ادبیات فارسی و نگارش دوره متوسطه در فرادرس

کلیک کنید

شبه‌جمله واژه یا گروهی از واژه‌هاست که گوینده برای بیان حالات عاطفی خود از آن‌ها استفاده می‌کند. این حالات عبارتند از تحسین، تأسف، شادی، تعجب و... .

نکته ۱: از آنجا که منادا، چه به تنهایی و چه با نقش‌نماهایی مانند ای، یا و...، مفهوم یک جمله را به مخاطب می‌رساند، یک شبه جمله است.

نکته ۲: کلماتی وجود دارند که معنای مستقلی از نظر واژگانی دارند، اما وقتی به تنهایی به کار می‌روند، معنای یک جمله کامل را می‌رسانند و نیازی به کلمه دیگری ندارند. این کلمات در این حالت شبه جمله هستند. برخی از این کلمات، عبارتند از: آزاد! افسوس! سلام! و... .

نکته ۳:‌ در برخی منابع، شبه جمله را «صوت» نیز نامیده‌اند. دلیل این امر این بوده که بعضی از شبه‌جمله‌ها شبیه اسمِ صوت هستند. مثلاً هان، به به، خه خه و... .

انواع شبه جمله

شبه‌جمله‌ها را از نظر معنی و مفهومی که دارند، می‌توان به دسته‌های مختلفی تقسیم‌بندی کرد که در ادامه، آن‌ها را شرح می‌دهیم.

فیلم مجموعه آموزش ادبیات فارسی و نگارش دوره متوسطه در فرادرس

کلیک کنید

نکته ۴: گاهی شبه‌جمله‌ها همراه با حرف اضافه و متمم متعلق به آن می‌آید. مثلاً «مرگ بر دروغ» و «به‌به‌ از این پسر خوب.»

کاربرد شبه جمله

شبه‌جمله‌ها معمولاً‌ در موارد زیر کاربرد دارند:

گویند سنگ لعل شود در مقام صبر
آری شود ولیک به خون جگر شود

خوشا دلی که مدام از پی نظر نرود
به هر درش که بخوانند بی‌خبر نرود

معرفی فیلم آموزش ادبیات فارسی پایه یازدهم فرادرس

آموزش ادبیات فارسی پایه دهم، در ۱۸ درس منطبق بر کتاب درسی تدوین شده است. مدت این آموزش ۷ ساعت و ۵۰ دقیقه بوده و در آن، از ابتدا تا انتها، به طور کامل و دقیق درسنامه‌ها، آرایه های ادبی و دستور زبان فارسی آموزش داده شده است. در این آموزش، با بررسی بررسی خط به خط کتاب ادبیات فارسی یازدهم، نیازهای دانش‌آموزان برای امتحانات برطرف شده و داوطلبان کنکور سراسری نیز می‌توانند نکات مفیدی را از آن بیاموزند.

معرفی فیلم آموزش ادبیات فارسی پایه دوازدهم فرادرس

آموزش ادبیات فارسی پایه دوازدهم در ۱۸ درس تدوین شده که مجموع آن‌ها ۳ ساعت و ۵۲ دقیقه است. آموزش ادبیات فارسی پایه دوازدهم در ادامه آموزش‌های ادبیات پایه دهم و یازدهم و به منظور تقویت مهارت‌های زبانی دانش‌آموزان ارائه شده است. در این آموزش، تمام کتاب درسی از ابتدا آموزش داده شده تا دانش‌آموزان به خوبی درسنامه‌ها، آرایه های ادبی و دستور زبان فارسی را فرا گیرند. علاوه بر این، به نکات مهم برای امتحان نهایی، امتحانات ترم و آزمون سراسری اشاره شده است.

ارائه شده توسط : حسین ایزدی

در وب سایت : جم نما